Jaap Mulder is minder luidruchtig, maar het komt wel aan


Geplaatst in Theaterrecensies op . Gepubliceerd in: de Volkskrant

Bekschurft door Jaap Mulder, Het Oude Raadhuis Hoofddorp, 15 december. Tournee.

Het leek de odyssee van de St. Louis wel in 1939, toen bijna duizend joodse vluchtelingen per schip vanuit Duitsland een veiliger plek probeerde te bereiken aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. Zij werden in elke haven geweigerd, zodat ze weer moesten terugkeren naar Europa. Vorig jaar dobberde de Cormo Express met 58 duizend Australische levende schapen in de wateren van het Midden Oosten, maar het schip kon zijn lading nergens kwijt omdat bekschurft aan boord was uitgebroken. Duizenden schapen bezweken.
Jaap Mulder ziet de bekschurft als een geestelijke epidemie door het land razen. Deze ziekte is volgens Mulder vooral een creatie van de bange en benepen burger, die alles als gevaarlijk beschouwt wat anders en onbekend is en niet op eigen benen kan staan. De angsthazen achten het gevaarlijk voor de orde en rust in de samenleving en een ongewenste last op de begroting. En zo hebben in het nieuwe programma van Jaap Mulder de hulpbehoevende bejaarden, mensen met een Arabisch uiterlijk, en kunstenaars die niet de makkelijke consumentenweg volgen allemaal bekschurft.
Mulder vertelt over zijn moeder, die afhankelijk is van hulp. Een bevriend kunstenaar, lid van de organisatie Voorvechters van de Vrije Verf, heeft aangeboden om in te springen waar de overheid het laat liggen. De cabaretier heeft daar zelf geen tijd voor, in verband met zijn carrière. Hij kan zelfs nauwelijks een gaatje in zijn agenda vinden om zijn overspannen vrouw in het ziekenhuis te bezoeken. In ruil voor de hulp moet Mulder een aantal schilderijen van zijn vriend op het podium tentoonstellen. De kunstwerken zijn intrigrerende hersenbrekers volgens het motto van de artiest: Kunst moet chaos scheppen in de orde.
Het is een uitgangspunt dat Mulder zelf ook al vele jaren propageert. Bekschurft is zijn tiende programma sinds hij in 1989 het cabaretfestival Cameretten won. Mulder heeft nooit echt geprofiteerd van de cabarethausse. Dat heeft te maken met zijn nuchtere, bijna onverschillige manier van spelen, die meer in het Noorden aanslaat dan in de Randstad. En hij stelt de onvoorwaardelijke eis aan het publiek om de achtergronden van het nieuws te volgen en constant bij de les te blijven.
Dat wil niet zeggen dat zijn programma’s humorloze colleges zijn. Allerminst. Zijn kabouter-parodie op de moslim gemeenschap, waarbij de Amerikaanse Disney-aanhangers en Paulus de Boskabouter-adepten als goddeloze afvalligen worden beschouwd door de Rien Poortvliet-groep is oergeestig. Mulder is dit keer minder luidruchtig dan in vorige programma’s, maar het komt nog duidelijker aan.