Beeldenstorm, Oudejaars 2018 door Dolf Jansen
De Kleine Komedie Amsterdam 26 december 2018
Aldaar t/m 31 december
www.dolfjansen.com of www.bunkertheaterzaken.nl
(De Theaterkrant)
foto Tom Cornelissen
Bij het verlaten van de zaal roept een opgewekte dertiger tegen iedereen die het maar horen wil: ‘Ik vind het zo fijn om naar linkse mensen te luisteren. Ik word daar zo blij van.’ Dolf Jansen zal ongetwijfeld tevreden zijn met zo’n enthousiast commentaar, maar hij wil juist in Beeldenstorm benadrukken dat zijn pleidooi voor medemenselijkheid niet links genoemd mag worden. Iedereen met een hart in zijn lijf zou wat meer aan zijn buurman of aan die verschoppelingen in overvolle vluchtelingenkampen moeten denken.
Jansen, die vrolijk opkomt met een Theresa May-dansje, kan wensen wat hij wil over universele waarden, maar je hebt bij een avondje Dolf Jansen toch heel sterk het gevoel dat je het partijprogramma van Groen Links over je heen gestort krijgt met een stevige lading goede (en soms ook wel erg voorspelbare) grappen.
Niks universeels dus, want met zulke ideeën vang je toch snel bot bij de VVD, het belangrijkste doelwit van de zoveelste oudejaarsconference van de onvermoeibare Jansen. Maar de VVD is ook de partij, waarmee hij graag in gesprek gaat. Een klein partijonderzoek in de zaal levert (niet zo verwonderlijk) maar een handjevol VVD’ers op, waarvan er één na een woordenwisseling vol misverstand ook nog eens boos de zaal uitloopt. Jansen gaat er ontspannen en geestig mee om, zoals hij elk onverwacht commentaar uit de zaal ad rem pareert.
Jansen probeert enige ordening aan te brengen in de beeldenstorm die ons hoofd en ons scherm elke dag vult. En dat doet hij, zoals we van hem gewend zijn, in een razend hoog tempo. Maar hij struikelt nimmer over zijn gedachten, het blijft overzichtelijk.
Met zijn thema ‘wees eens wat aardiger voor elkaar’ probeert hij dezelfde snaar te raken als Marc-Marie Huijbregts in zijn oudejaarsconference Onderweg naar Morgen, die op oudejaarsavond om half 11 live zal worden uitgezonden op NPO 1. Op die prominente plek zou Jansen toch minder goed tot zijn recht komen, omdat zijn conference tamelijk prekerig is, en daar heeft men met de oliebol in de hand toch niet zo’n behoefte meer aan. Ook al heeft hij het meestal wel bij het rechte eind. Zoals tijdens zijn lastige optreden bij DWDD, toen Matthijs van Nieuwkerk en Jan Mulder hem op een kortzichtige politiek correcte dominee-manier aanvielen, omdat Jansen ambassadeur is van ontwikkelingsorganisatie Oxfam, waarvan enkele Engelse medewerkers zich op Haïti seksueel hadden misdragen. Jansen besteedt in zijn conference uitgebreid aandacht aan dat tv-optreden, omdat hij na die uitzending overspoeld werd door positieve reacties. Dat sterkte hem in de gedachte dat je gesteund wordt als je voor een goede zaak staat en je opvatting goed weet te verwoorden.
Jansen is dus ernstig in Beeldenstorm. Hij heeft een goed en belangrijk verhaal te vertellen over fascistische machthebbers in Hongarije, Brazilië, de Filipijnen en de VS. Nee, niet meer fascistoïde, want als je de pers de vijand van het volk noemt, en er alles aan doet om een twee- of driedeling in het land te forceren, dan is dat in de ogen van Jansen puur fascistisch. Dat zijn geen sterke mannen, maar bange, laffe mannen.
Ook in Nederland is van alles mis, en dat heeft met egoïsme, egocentrisme en/of domheid te maken. Dan zitten we in de categorie Stef ‘failed state’ Blok en Sybrand Buma. Van die laatste CDA politicus leest Jansen eerst een citaat voor over de (niet) aanwezige memo’s over de afschaffing van de dividendbelasting. Het is zo verward, zo onsamenhangend, zo krankzinnig en dom dat je niet gelooft dat Buma dat werkelijk heeft uitgekraamd. Totdat we Buma zelf nog even aan het woord horen, en ja verdomd, het is waar, hij heeft die onzin echt in het openbaar uitgebraakt. Jansen komt tot de enig mogelijke conclusie: die man moet zo snel mogelijk opgenomen worden.
De conference wordt afgesloten met een rap over een man die tijdens de januaristorm met een bladblazer de straat op is gegaan. Een betere metafoor voor overbodige arbeid is niet te bedenken, terwijl er nog zoveel werkelijk nuttig werk te verrichten is, waarbij eigenbelang en economische groei niet voorop dienen te staan. Geëngageerd cabaret en politieke realiteit zullen ook na deze conference helaas ver uit elkaar blijven staan.
PS: Oh ja, Dolf…, zelfs als ras-Amsterdammer moet ik zeggen, dat we het bashen van de provincie nu wel een beetje gehad hebben.