Artistieke omnivoor Ellen ten Damme danst en zingt en vliegt

Alles wat Ellen ten Damme tegenwoordig aanraakt verandert in theatergoud. Het spektakelstuk Cirque Stiletto won een Gouden Notenkraker (podiumkunstprijs), haar Nederlandstalige album Durf Jij? werd goud, en haar poëtische pop/klassieke muziekvoorstelling met Amsterdam Sinfonietta haalde volle zalen en kreeg enthousiaste recensies, en dat is allebei goud waard.
Ze zal dus wel blaken van zelfvertrouwen en de wereld zorgeloos tegemoet treden. Nou nee. Tijdens het gesprek staan de wenkbrauwen vrijwel constant in de fronsstand. ‘Ik maak me alleen maar zorgen de hele dag. Eigenlijk weet ik nooit zo goed waar ik aan begin, en dan hoop ik maar dat het wel weer goed komt. Aangezien ik mijn eigen producent ben, begin ik elke show met een dikke schuld, die in de tweede helft van de tournee moet worden weggewerkt. Eigenlijk zouden mijn shows altijd Help! moeten heten.
‘Ik doe tegenwoordig veel meer mijn best dan vijftien jaar geleden. Zo houd ik weinig privéleven over, maar dat is niet erg. Mijn verantwoordelijkheidsgevoel heeft met leeftijd te maken, maar ik ben ook serieuzer geworden omdat de zalen groter zijn en ik vaak samenwerk met een grote groep.’
In Spitz! deelt Ellen ten Damme het podium met een band en acht dansers onder leiding van het Scapino Ballet. ‘Dat is dus geen showballet, maar moderne dans. Ik doe met die dansers mee, en dat is heel zwaar. Daarom moet ik echt fit zijn en aan de lijn denken, anders val ik uit de toon tussen al die strakke dansers. Bij de vorige show Durf Jij? had ik een hobbezak aan, dus kon ik me klem eten.
‘Het is een show met toeters en bellen, maar in vergelijking met Cirque Stiletto is Spitz! minder circus en wat zwaarmoediger, meer melancholiek. Het is vooral een personality show met mooie liedjes, geschreven door onder meer Remco Campert en Harry Mulisch. Ik zie mezelf als klein individu, als een kleine mier die stand moet houden in de grote boze wereld, en die worstelt met relaties. De liefde is de bron van geluk en frustraties. Je blijft het maar weer proberen.’
Ellen ten Damme is niet makkelijk te rubriceren. De namen Nina Hagen en Kate Bush vallen vaak, maar daarnaast fladdert ze net zo makkelijk aan een luchtballon zingend over de Dam en komt op een gammel stoeltje uit de nok van het theater zwieren. Op de Kleinkunstacademie maakte ze vooral popmuziek en dat was in de ogen van haar docenten eigenlijk minderwaardig. ‘Dat begreep ik ook wel, want het gaat in de popmuziek bijna nooit ergens over.’
De afwisseling is voor Ten Damme van artistiek levensbelang. Voor het publiek is het soms lastig, want het is altijd maar weer afwachten waarmee ze nu weer komt. ‘Publiek is vaak conservatief en wil dat je maar één ding doet. Maar het is toch niet spannend om naar een saaie band te gaan, die al meer dan tien jaar hetzelfde doet. Ik ben niet op zoek naar een Marco Borsato-status. Eenzijdig succes vind ik niet boeiend.’

Ellen ten Damme in samenwerking met Scapino Ballet: Spitz!, op 21 en 22 april in Koninklijk Theater Carré.