Wereldliteratuur reduced tot niks


Geplaatst in Theaterrecensies op . Gepubliceerd in: de Volkskrant

All The Great Books (abridged) door The Reduced Shakespeare Company, Leidse Schouwburg, Leiden 30 januari. Tournee tot half maart.

We zitten met een paar honderd mede-studenten in de collegezaal. Allemaal te dom of te lui geweest om het tentamen Wereldliteratuur te halen. Maar geen nood, het remedial teaching team komt deze matige studenten in anderhalf uur bijspijkeren. Homeros, Charles Dickens, de toppers uit de Engelse Poëzie-Liga, Dumas en nog een aantal schrijvers die de mensheid de afgelopen eeuwen op briljante pennenvruchten hebben getrakteerd worden tot de kale essentie teruggebracht, zo nodig flink door elkaar gehusseld met het werk van collega’s en hapklaar en met een lach aan de toehoorders uitgeserveerd.
Een sportcoach, een verknipte professor en een hulpje dat aan de speed lijkt tonen geen enkel ontzag voor de wereldliteratuur en verwachten dat ook niet van hun gehoor. Het Amerikaanse gezelschap The Reduced Shakespeare Company fileerde al eerder Shakespeare in een explosieve voorstelling en hanteert nu dezelfde methode met andere literaire grootheden. Het zijn typische festivalvoorstellingen, lekker voor in de openlucht, die in een echt theater wel erg veel onverdiend gewicht krijgen. Het is wel handig om iets te hebben gelezen, maar met de kennis van wat achterflappen en wat er is blijven hangen van de bevlogen literatuurdocent van de middelbare school kom je een heel eind.
Veel subtiliteiten valt met deze opzet niet te verwachten, maar de groep mikt wel heel erg makkelijk op de lach van de herkenning. Ook weten ze dat het welwillende, lachgrage publiek het wel kan waarderen dat de spelers zich een kwartier voor aanvang door een bevriende Nederlander wat Nederlandse namen hebben laten influisteren. Zelfs van een tweederangs Nederlandse cabaretier wordt toch wel verwacht dat hij ook nog een paar zinnen met inhoud op een naam laat volgen, maar de Amerikanen komen ermee weg als ze alleen maar de namen Rita Verdonk en Seth Gaaikema droppen.
Na de pauze wordt er iets meer intelligentie aan de nogal voor de hand liggende woordspelingen toegevoegd als Ulysses van James Joyce aan de beurt komt. De inner monologues van hoofdpersoon Leopold Bloom gaan op een hele grappige manier een eigen theaterleven leiden. Ook Tolstoi zal wel kunnen grinniken om de manier waarop zijn epos Oorlog en Vrede tot moes wordt gehakt. Maar nog voor de jassen gepakt zijn is deze wat al te nikserige voorstelling alweer vervlogen.