Javier Guzman gelooft niet in God. Daar is op zich weinig mis mee. Die opvatting deelt hij met vele miljoenen mensen en daar valt uitstekend mee te leven. Hij gelooft ook niet in Nederland. Althans niet in dat opgeblazen nationalistische gevoel van het energiebedrijf dat in de advertentie trots meldt dat het ‘Nederlandse wind’ gebruikt voor het opwekken van duurzame energie.
Toch is het wel plezierig om enig houvast in het leven te hebben. Lange tijd zocht Guzman de zekerheid in de alcohol: twee flessen wodka per dag. In twee hardhandige afkicksessies in Londen en Madrid is hij van deze schijnzekerheid afgeholpen. Maar wat nou? De liefde? Mooi, maar dan moet je vriendin natuurlijk niet weglopen. Het enige wat dan overblijft is terugvallen op jezelf.
In zijn vierde programma Por Dios schreeuwt Guzman zijn zelfvertrouwen de zaal in. Letterlijk schreeuwen, alsof het een avondje primal-scream therapie is. Alsof, volgens mediterraans recept, een groot aantal decibellen het waarheidsgehalte van de opvattingen opschroeft.
Dat komt niet overtuigend over. We zijn anderhalf uur getuige van een persoonlijke zoektocht naar het levensgeluk. Of beter, een struikeltocht. Por Dios is een verhaal met vele losse eindjes. Er worden ballonnetjes opgelaten die al direct weer worden lek geprikt. De zijpaadjes die Guzman bewandelt eindigen in het open veld, zonder dat duidelijk wordt waarom hij ons meeneemt. Over Wilders, Verdonk en de Paus schiet hij wat losse flodders de zaal in. Het zijn verzuchtingen die bij elk redelijk mens bovenkomen, maar er zit verder geen intelligente knik in. Het is allemaal zo gewoontjes. Por Dios…wat heeft Guzman in godsnaam nou te zeggen?
Dat hij als Spaanse Nederlander zo zijn best heeft gedaan om de perfect geïntegreerde allochtoon te worden? Dat het allemaal wel mee valt met de economische crisis? Het zijn kreten die verder geen enkele diepgang krijgen.
In zijn vorige, terecht alom bejubelde programma Delirium toonde Guzman zich een gedreven verteller. In dat gitzwarte programma over zijn drankverslaving ging hij heel diep. Zelden was een cabaretprogramma zo hard persoonlijk, zonder dat je het idee had bij een openbare psychiatrische sessie te zitten. Guzman had iets te vertellen dat over de grens van zijn eigen persoonlijke belang reikte. Na de tournee van Delirium is Guzman naar zijn geboorteland Spanje gegaan, waar hij tot rust is gekomen. Hij kon terugvallen op zijn Spaanse achtergrond. Nostalgie als nieuw houvast. Dat werkt natuurlijk maar eventjes.
Hij worstelt met de zin van het leven, maar komt niet boven. In een bijna wanhopige poging om direct met het publiek in contact te komen geeft hij zijn 06-nummer door aan de zaal. Iemand belt meteen, maar dat is natuurlijk een gesprek van niks. We moeten niet bang zijn, pepert hij ons in, maar waar haalt hij de gedachte vandaan dat de zaal vol bange mensen zit? Kortom, Por Dios is een rommelig programma.
Guzman weet bij vlagen de zaal in de fik te zetten. Door de grappige stukjes kun je Por Dios heel genereus nog wel ‘onderhoudend’ noemen, maar na Delirium waren de verwachtingen zo hoog gespannen dat ‘onderhoudend’ niet voldoende is. Het is te hopen dat Delirium geen eenzame uitschieter is geweest.

**
Por Dios door Javier Guzman, De Kleine Komedie Amsterdam, 12 februari. Tournee.