Na een verrukkelijke gitaar hors-d’oeuvre van de Italiaanse gitarist Edoardo Righini, die bovenop een oude Transit-bus zit, slentert Jan Jaap van der Wal tevoorschijn en leest voor wat een aantal onbehouwen criticasters van hem vinden. Tijdens een rondje Google kreeg hij een tamelijk onsmakelijke lading ellende over zich heen. Helemaal niets deugt van de cabaretier die afgelopen december de jaarsluiting voor zijn rekening nam. Onder de motorkap van het busje zit een keyboard verstopt. Het blokje wordt ironisch afgesloten met What a wonderful world.
Jan Jaap van der Wal kan soms behoorlijk uithalen, maar toch is hij overduidelijk een kunstenaar van het fatsoen. Een cabaretier van de oude stempel, voor wie een mooie mix van lering en vermaak het fundament vormt van een programma. Van der Wal heeft een goede opvoeding gehad en wil, zonder een megalomane indruk te maken, met spitse grappen zijn publiek naar een betere samenleving loodsen.
De nieuwste voorstelling van Van der Wal gaat over vertrouwen. Zeer terecht gaat hij ervan uit dat de meeste stervelingen gewoon aardig zijn, en dat wantrouwen het menselijk verkeer alleen maar bemoeilijkt. Hij gaat wat ver door te propageren dat we ook het gezag per definitie ons vertrouwen moeten geven. Nu worden wij in Nederland niet geregeerd door Birmese generaals, maar om elke vriendelijk glimlachende minister en elke hoofdcommissaris van politie maar meteen te geloven omdat hij een paar strepen op zijn pak heeft, komt voor een kritische burger, voor een scherpe cabaretier wel heel erg naïef over. Misschien komt het door de beugel, waarover hij in de opening heel geestig vertelt, die hem weer terug in zijn middelbare schooltijd van onschuld en onbevangenheid heeft geworpen. Gelukkig is Van der Wal niet geheel consequent in zijn stelling over vertrouwen, want hij zet Rita Verdonk neer als een (enigszins) gevaarlijk hol vat. Hij vraagt zich af wat de politica in godsnaam bedoelt met ‘ze’ die de Nederlandse cultuur van ‘ons’ afpakken. Is dat soms een groep Marokkanen die de duinen aan het wegscheppen zijn?
Jan Jaap van der Wal brandt niemand tot op z’n veters af. Door de prachtige muzikale omlijsting krijgen zijn woorden nog een extra fluwelen bedding, maar hij is wel helder. Nederland wordt er echt een beetje aangenamer door als hij zijn mond open doet.

****
Zonder band door Jan Jaap van der Wal, muziek: Edoardo Righini, regie: Ruut Weissman. De Kleine Komedie 7 oktober. Tournee.