Een cabaretier moet overdrijven, door de grens schieten om zijn verhaal te vertellen. In het theater kent de bezoeker de code, dus daar kan de cabaretier karikaturiseren, desnoods demoniseren. Heel pijnlijk wordt het als de domoor, het tuig de literaire weg van het theater op straat in platte daden omzet. Moet de cabaretier daarom zijn toon matigen? Nee natuurlijk niet. De echte cabaretier geeft nog wat extra gas, zoals Andé Manuel dat doet, en de drie plus één jongens van NUHR. Met de moord op Theo van Gogh heeft de werkelijkheid de fictie van hun programma, dat in december 2003 in première ging, ingehaald. Dat heeft de intensiteit van de voorstelling nog meer versterkt. Maar geen angstige stilte bij NUHR. Zij gaan over de top, en zo moet het.
De leden van NUHR hebben zich de laatste jaren ontwikkeld tot culturele veelvraten in de meest positieve zin van het woord. Ze werken met andere cabaretiers samen, schuiven aan bij het Noord Nederlands Toneel van Koos Terpstra, maken met De Ploeg theater op de grens van toneel en cabaret (Festen), we vinden ze terug in films, tv-series en satirische sportprogramma’s. En ze zijn zelfs niet te beroerd om een choreograaf in de arm te nemen. Die breedheid betaalt zich dubbel en dwars uit in Over de Top, een gitzwart, maar zeer humoristisch programma over allerlei vormen van machtsmisbruik. NUHR kent geen genade voor huichelachtige zedenmeesters.
Het kwartet (naast Viggo Waas, Peter Heerschop en Joep van Deudekom heeft ritmewonder Eddie B. Wahr inmiddels een vaste plek gekregen…en terecht) laat de kijker alle hoeken van de kamer en de donkere uithoeken van de ziel zien. Het zou bijna belachelijk zijn geweest als NUHR met dit hoogtepunt uit hun oeuvre niét de Poelifinario 2003/2004 (u weet nog wel, die tropische vogel die door Toon Hermans is bedacht), de prijs van de Vereniging voor Schouwburg- en Concertgebouwdirecties voor het beste cabaretprogramma van het seizoen, zou hebben gewonnen. De jury noemde Over de Top een ‘gedurfd, pijnlijk, maar ook hilarisch programma.’
Ze hebben zich in lange jassen gehesen en trekken de buurt in om normen en waarden te verdedigen. Zij zijn the good, the bad and the ugly, zij zijn de Drie Musketiers, zij zijn de moraalridders van Balkenende, zij zijn gekloonde Pims. Kortom, zij zijn de mannen van het hoge ethische niveau, die eigenlijk hun mond moeten houden, omdat ze zelf geen haar beter zijn dan degenen die zij menen te moeten bekritiseren. Of eigenlijk nog veel erger, want deze vrienden belazeren ook elkaar zonder met de ogen te knipperen.
Terwijl NUHR in dit verhaal het uitgangspunt zorgvuldig in de gaten houdt springen ze in elke scène met veel kabaal en hoog tempo in de meest uiteenlopende historische settings op zoek naar illustratiemateriaal. Zo komen we uit bij de oude Inca- en Mayabeschavingen, we zien een clubje verveelde decadente Romeinen en zelfs onder de dinosauriërs bleek het al niet pluis te zijn. En dit alles in een wonderschoon grotestadsdecor (ontworpen door een man met een wel zeer toepasselijke naam, Harry de Dood) waar de agressie vanaf druipt.
Het eerste deel speelt zich af op straat en is overrompelend en beklemmend. In het tweede deel wordt het privéleven van de buurtwachters binnenstebuiten gekeerd.
In roerige, donkere tijden schieten veel cabaretiers in de amusements-reflex. Ook al omdat een groot deel van deze beroepsgroep niet zo gek veel te melden heeft. Toch is er al een tijdje sprake van een tegenbeweging. Freek de Jonge riep al enkele jaren geleden dat cabaret ten onder dreigt te gaan aan de leuk-cultus. Freek heeft wel erg rigoureus de daad bij het woord gevoegd en vrijwel alles wat maar enigszins leuk is uit zijn programma’s gegooid.
NUHR is heel pessimistisch. Ze hebben geen vertrouwen in de medemens en nog minder in de huidige lichting politici. Ze leven liever in een tijd met wat minder lange tenen, wat meer grote geesten, wat meer verdraagzaamheid, en wat meer overwinningen van Ajax. Maar ze zakken niet moedeloos weg. Met een verbeten grijns op het gelaat, maar met een flinke dosis humor gaan ze de tijdgeest te lijf. Dat is een interessant, leerzaam en ook nog buitengewoon onderhoudend gevecht.