Bijna veertig jaar geleden kwam Randy Newman (Los Angeles, 1943) met een onconventionele suggestie om de landen die zich niet dankbaar toonden voor de materiële welvaart en de militaire bescherming die Uncle Sam hen bood eens flink op hun nummer te zetten: Let’s drop the big one. Gewoon een atoombom op Londen en Parijs, dat zou die ondankbare honden wel eens leren. Political science van het album Sail Away is een typisch Randy Newman-nummer: sardonisch, scherp en zeer geestig.
Tijdens zijn Europese zomertournee in 2006 was Newman verre van cynisch toen hij zich afvroeg waarom de Europese landen niet wat aardiger voor de VS waren. Zeker nu dat land over de top van zijn macht is, kan Amerika wel een vriend gebruiken, zo klaagde Newman. George W. Bush was toen misschien voor een progressieve Amerikaan niet de beste president om in het buitenland mee aan te komen, maar in het verleden zijn er wel Europese machthebbers geweest die nog een graadje erger waren: Hitler, Stalin, de ene Romeinse keizer die zijn eigen stad in de fik stak en een volgende die zijn paard tot consul benoemde. En Newman dacht ook aan de Belgische koning Leopold, die de Congo heeft leeggeroofd. Die overpeinzingen zijn te beluisteren in het bitterzoete A few words (in defense of our country) van het album Harps & Angels dat in 2008 is uitgekomen. Het werd tijd, bijna tien jaar na Bad Love, het laatste studio album met nieuw materiaal.
Op zijn 2012 voorjaarstournee doet Newman Carré aan, en het is waarschijnlijk dat hij beide nummers zal zingen, die zo mooi het verschuiven van zijn visie op zijn eigen land laten zien: ‘The end of an empire is messy at best. And this empire is ending, like all the rest.’
Dat wil niet zeggen dat hij zijn vaderland vanaf nu vol adoratie en kritiekloos bekijkt en bezingt. Het inferieure openbare onderwijs krijgt ervan langs en in Laugh and be happy wordt de Latino immigranten een hart onder de riem gestoken. Amerikanen denken in de eerste plaats aan zichzelf, maar gelukkig is er volgens Newman nog één Amerikaan die zich echt druk maakt over sociaal onrecht: Jackson Browne. Hij wordt alle lof toegezongen in A piece of the pie.
Het album is prachtig georkestreerd, zoals veel werk van Newman. Zijn debuutalbum Randy Newman uit 1968, met een groot orkest, verscheen op het hoogtepunt van de psychedelische muziek. Het schrijven van mooie, rijke arrangementen zit in de muzikale familiegenen. Zijn ooms Alfred, Lionel en Emil Newman waren alle drie befaamde filmcomponisten en dirigenten. Het is een richting waar Randy Newman vanaf de jaren tachtig ook veel succes mee heeft gehad. Na 15 Oscar nominaties ontving hij in 2002 ook daadwerkelijk een Oscar voor If I didn’t have you uit de film Monsters, Inc.
Met het BBC Concert Orchestra nam Newman vorig jaar het album Live in London op. Daarop komen al die mooie arrangementen prachtig uit. Het publiek in Amsterdam zal niet op die manier verwend worden, want daar staat Newman alleen op het podium. Maar met zijn gruizige stem, zijn tegendraadse pianoakkoorden en zijn teksten die dicht tegen de cabareteske Nederlandse singer-wongwriters als Maarten van Roozendaal en Alex Roeka aanschuren, is een topavond verzekerd.

Randy Newman in Carré op 12 maart 2012