Mies Bouwman is naar Frankrijk afgereisd om Wim Sonneveld een koninklijke onderscheiding te overhandigen. De gevierde cabaretier draagt zijn werkster op om tijdens het interview regelmatig als ‘mevrouw Sonneveld’ door het beeld te lopen. Nederland is volgens hem nog niet rijp voor een openlijk homoseksuele artiest. Het is begin jaren zeventig.
Vorige week werd het boek Wim Sonneveld. De Parel van het cabaret van Hilde Scholten gepresenteerd in het Nieuwe de la Mar Theater dat zich opmaakt voor de renovatie door Van den Ende. Het verhaal van Mies Bouwman bij die gelegenheid smaakte naar meer, maar helaas krijgt zij in het boek geen ruimte.
Volgens Friso Wiegersma, de laatste geliefde van Sonneveld, was het eindelijk tijd voor een goed boek over de in 1974 overleden cabaretier. In de kast staan inderdaad een paar flodderige werkjes van Sonnevelds eerste grote liefde Hubert Janssen en Henk van der Meyden. Maar wie iets zinnigs te weten wil komen over Sonneveld kan nog steeds terecht bij de biografie van Henk van Gelder. De plaatjes in De Parel van het cabaret zijn om door een ringetje te halen, de tekst is ronduit bedroevend. De prijs van het boek wordt laag gehouden door steun van de Van den Ende Foundation, die eerder een boek over Mary Dresselhuys mogelijk maakte. Niet raar dat de volgende in deze serie zal gaan over André van Duin, de grote Van den Ende-ster.
De parel van het cabaret bewijst dat een prettig budget geen garantie is voor kwaliteit. Scholten, die in de Portret-reeks (cd en dvd) bewezen heeft een gouden hand te hebben in het vinden van interessant beeld- en geluidmateriaal is er niet in geslaagd de interviews naar een behoorlijk niveau te tillen. Aan het woord komen collega’s met wie Sonneveld het podium heeft gedeeld, zoals Conny Stuart, pianist Ruud Bos, Willem Nijholt, schrijftster Hella Haasse en vormgever/liedtekstdichter/geliefde Friso Wiegersma. Dat laatste gesprek kan zo naar de Libelle worden gestuurd, en het stuk met Conny Stuart lijkt op een inspiratieloos geschreven artikel van de Wikipedia-site. Eigenlijk is alleen het interview met Marjan Berk belangwekkend, omdat zij als enige over de grens is gestapt van de tamelijk onbeduidende anekdotes vol wierook. Zij doet pogingen om het karakter te analyseren van de man die worstelde met zijn homoseksualiteit en podiumonzekerheid.
Het tweede deel van het boek is een rommelige biografie in tekstflarden. Wat citaten uit Sonnevelds nooit gepubliceerde memoires Sonneveld, mevrouw!, enige opmerkingen van collega Lia Dorana, Piet Meerburg (samen met Sonneveld eigenaar van het Nieuwe de la Mar Theater), en producent Gislebert Thierens. De corrector is bij het lezen blijkbaar in slaap gevallen, maar het is erger dat zelfs een bescheiden ingevoerde cabaretliefhebber vrijwel niets wijzer wordt. Interessant is wel dat we lezen dat Sonneveld bezwaar maakte tegen een optreden in het Nieuwe de la Mar van de ‘foute actrice’ Mien Duymaer van Twist. Sonneveld eist dat ze de opbrengst schenkt aan de Stichting 40-45, waarna de actrice zich terugtrekt. Waar Sonneveld, die tijdens de oorlog een eigen gezelschap begint, deze nobele principes vandaan haalt is niet helemaal duidelijk. Zelf zal hij bij Jacques van Tol, die tijdens de oorlog het fundament was van het NSB-radiocabaret van Paulus de Ruiter, het nummer Ome Thijs bestellen en helpt Van Tol de cabaretier bij het schrijven van een aantal andere liedjes. Van Tol krijgt daarvoor een bedrag, waarna Sonneveld de teksten op zijn eigen naam zet.

Hilde Scholten: Wim Sonneveld. De parel van het cabaret.
Terra, € 19,95