SHEN YUN: SPECTACULAIRE GROEPSDANS EN PROPAGANDA VOOR NAARGEESTIG SGP-GEDACHTEGOED
Het Parool 31-1-2020
Elk jaar reist het Chinees-Amerikaanse dans- en muziekgezelschap Shen Yun met een nieuw programma de wereld rond. Tot groot ongenoegen van de machthebbers in Beijing, die het gezelschap vooral als een propaganda-machine zien voor de in China verboden Falun Gong beweging. Bezoekers zullen zowel versteld staan van de artistieke hoogstandjes als van het bedenkelijk conservatieve gedachtengoed van Shen Yun.
Patrick van den Hanenberg
‘Ontaarde denkwijzen en gedrag voorspellen de ondergang voor het nageslacht. Atheïsme en evolutieleer schaden ons allen.’
Het staat er echt op het scherm. Dat kan het publiek in Breda in zijn zak steken. Rachael Yu Ming Bastick, de sopraan van het Chinese zang- en dansgezelschap Shen Yun, windt er geen doekjes om, en na de pauze zal een (niet al te zuiver zingende) tenor het ons voor een tweede keer muzikaal inpeperen. In plaats van applaus klinkt er na die stukken onrustig geroezemoes in de zaal en een voorzichtig afkeurend ‘boeh.’
Dan gaan de acrobatische dansers weer helemaal los en volgt een geweldig uitgevoerd woordloos verhaal over een bruid die door een jaloers arrogant ventje uit de hoge stand wordt ontvoerd of we worden door een vrolijk uitgedoste groep paardrijders zonder paard naar de uitgestrekte graslanden in het Noorden van China gedanst. Op een groot achtergrondscherm met tempels, paleizen en indrukwekkende natuur, worden technische hoogstandjes uitgevoerd, waardoor dansers van het podium in het scherm vliegen en omgekeerd. Maar hoe spectaculair het ook allemaal is, de nare smaak van die onzinnige liedjes kan er niet door worden verdreven.
Shen Yun is in 2006 opgericht door Amerikaans-Chinese volgelingen van Falun Gong, een op het Buddhisme geïnspireerde spirituele beweging die Oosterse meditatietechnieken combineert met naargeestig SGP-gedachtengoed. Als over ‘ontaarde denkwijzen en gedrag’ wordt gezongen wordt daar de LGBT-gemeenschap mee bedoeld.
De beweging is begin jaren negentig in China ontstaan en groeide zo hard dat de Chinese overheid bang werd dat haar machtspositie zou kunnen worden ondermijnd. Men had geen trek in een spirituele variant op de studentenonlusten die in 1989 tot het bloederig drama op het Tiananmenplein hadden geleid. Daarom wordt Falun Gong vanaf eind jaren negentig op een harde en efficiënte manier onderdrukt die de machthebbers in Beijing wel is toevertrouwd.
Er doen gruwelijke verhalen de ronde over de repressie, die lopen van marteling tot het verwijderen van organen uit levende gevangenen. De bewijzen daarvoor zijn niet allemaal even hard, maar het is duidelijk dat de volgelingen van Falun Gong geen prettig leven hebben in China.
Shen Yun, dat zoiets betekent als ‘de schoonheid van goddelijke dansers’ heeft een groot artistiek en ideologisch hoofdkwartier in de Hudson Valley ten Noorden van New York. Elk jaar wordt een nieuwe voorstelling in elkaar gezet, die door zeven gelijkwaardige groepen van ongeveer tachtig artiesten, technici en begeleidend personeel over de gehele wereld wordt opgevoerd. De zalen zitten over het algemeen goed vol en dat heeft voor een deel te maken met een bijna onuitputtelijk pr-budget. Met enige regelmaat proberen de Chinese ambassades in de landen waar Shen Yun optreedt theaters ervan te weerhouden om deze luis in de pels te programmeren. Er zijn voorbeelden in Spanje en Denemarken waar om ‘technische redenen’ voorstellingen zijn afgelast. Twee jaar geleden kreeg ook het Luxor theater met deze druk te maken. De voorstellingen gingen gewoon door. Dit jaar heeft de Chinese ambassade Chassé en de RAI met rust gelaten.
De voorstellingen van Shen Yun bestaan uit traditionele Chinese dansen uit diverse pre-communistische dynastieën, die met wiskundige precisie worden uitgevoerd door dansers/acrobaten die allemaal goed zijn voor Olympisch goud bij de vrije turnoefeningen op de mat. De los van elkaar staande scènes worden superformeel en daardoor onbedoeld grappig ingeleid door een Engels sprekende man en Chinees sprekende vrouw.
Daarnaast is het ook pure propaganda voor de Falun Gong beweging. Zo zien we in de scène ‘De goddelozen steunen’ hoe de politie keihard inhakt op een vreedzame bijeenkomst op straat van een groepje jonge Falun Gong volgelingen. Het eindresultaat is dat een van de politiemannen zich afkeert van het communisme en Falun Gong omarmt. Ook na de pauze is er een vergelijkbare scène waar elke vorm van subtiliteit ontbreekt.
De grote aantrekkingskracht van Shen Yun is de fenomenale groepsdans in weelderige pastel-kledij, ondersteund door een ijzersterk orkest waar Chinese en Westerse instrumenten harmonieus samengaan. Prachtig was het optreden van Xiachun Qi op de erhu, een tweesnarige Chinese viool. Gelukkig geen zang, alleen zen-achtige muziek die de rust bracht van een vijver met waterlelies.
Shen Yun 2020, RAI Amsterdam 1 en 2/2-2020