Foto Erwin Olaf

‘De renner die het gat naar de kopgroep wil dichtrijden die gaat om z’n moeder roepen, want dit is een strook waar de duivel zijn moordgat opentrekt. Daarna wordt het iets beter, maar vergis je niet, dat komt de Henin-helling. Vals plat dus.’
Degene die de aanmoedigingen over het hoofd heeft gezien, die voor de renners op de gangvloer zijn geschilderd, is in ieder geval direct in de juiste wielerstemming als hij de Expozaal van De Brakke Grond betreedt. De bezoeker van De Grote Wielershow krijgt een aangenaam gevulde dopingspuit in de handen gedrukt, op de stoeltjes liggen wielerpetjes en twee verslaggevers becommentariëren met bloemrijke taal de koers die op het grote scherm te volgen is.
Het wielerpeloton kent twee uitersten: de galante Italiaanse rijder, voor wie een overwinning aan waarde verliest als zijn haar niet goed zit, en de noeste Vlaamse boerenzoon, die pas echt tot leven komt als het stormt, regent en de kasseienroute flink bemodderd is. Die twee werelden ontmoetten elkaar in het tweede weekend van mei in Amsterdam. Op het Museumplein ging de Giro, de Ronde van Italië van start, terwijl De Brakke Grond was getransformeerd tot een Vlaamse Kermis, een groot wielerfestijn.
Op het Nesplein werd het publiek opgewarmd door De Fietsband, een anarchistische straatgroep, die uit elk rijwielonderdeel muziek wist te halen, en het Gentse kunstcollectief Cirq, dat een minirace had georganiseerd inclusief rondemissen en soigneurs. Daar vond ook aan het eind van de avond het toetje plaats: films met een hoog wielergehalte.
De prachtige expositie Flandrien van fotograaf Stephan Vanfleteren maakte eigenlijk alles duidelijk. Wielrennen in Vlaanderen is veel meer dan goed getrainde mannen die zo snel mogelijk bij de meet willen komen. Het is de geconcentreerde oudere man met petje op het hoofd en plastic boodschappentas in de hand, die er met een wegwijzerbordje voor zorgt dat er geen ongewenst verkeer vanaf het landweggetje het parcours op rijdt; het is de boer en zijn zonen die op de tractor zijn geklommen om een goed zicht op de koers te hebben; het is de bomvolle kroeg waar heftig wordt gedronken en de kansen van de plaatselijke favoriet worden gewogen. Maar het is vooral een indrukwekkende verzameling verweerde koppen…van renners en publiek. Zij hebben allemaal afgezien.
Onder leiding van cineast/acteur/cabaretier Diederik Ebbinge discussieerden vier wielerkenners in de Expozaal over het wonderlijke fenomeen wielrennen in Vlaanderen. Er waren schitterende anekdoten van oud wielrenner Adrie van der Poel (winnaar van De Ronde van Vlaanderen 1986) en een ontroerend verhaal van ex-bondscaoch Freddy Missotten over zijn wielrennende zoon, die tijdens een wedstrijd een hartstilstand kreeg – en overleefde! Daarnaast muziek, columns en filmpjes over grote helden (Briek Schotte, Frank Vandenbroucke) en opmerkelijke Vlaamse wielerliefhebbers, waaronder een dorpspastoor, die voor de mis altijd even zijn 33 kilometer fietst en Jezus Christus in zijn persoonlijke klassement maar een fractie boven Tom Boonen plaatst.
Cabaretgroep Circus Treurdier wist het Vlaamse wielrennen (met hulp van Ramses Shaffy) aan het eind van de avond kernachtig samen te vatten: ‘Fiets, vecht, val, bid, trap, werk en bewonder.’