Fernando Lameirinhas en Stef Bos Foto: Joris van Bennekom

De fado-puristen zien in hem een artistieke verrader, maar daar heeft zanger/gitarist Fernando Lameirinhas (Porto, 1944) geen last van. ‘Ik houd van Portugal, van de openheid om emoties te tonen, maar dat typische fado-beeld van treurigheid vertegenwoordig ik niet. Ik snap de achtergrond wel van de Portugese blues. Een zeevarend land, waar afscheid nemen, niet terugkeren en heimwee de geschiedenis hebben bepaald. Maar je zult me altijd met een glimlach zien. Ook het leed moet worden gerelativeerd. Er mag dus best een deel samba of bossa nova aan toegevoegd worden.’
Vanavond gaat in Eindhoven Cape Connection in première met Stef Bos, Régis Gizavo en Fernando Lameirinhas. De titel duidt niet op Zuid Afrikaans repertoire, maar op de symbolische betekenis van de Kaap, een kruispunt van culturen. De drie artiesten, die de afgelopen weken in Kaapstad hebben gerepeteerd, zijn wereldburgers die cultureel openstaan voor alles wat zich aandient. De Nederlander Stef Bos woont gedeeltelijk in België en Zuid Afrika, zanger/accordeonist Régis Gizavo is geboren op Madagaskar en woont nu in Parijs, en Lameirinhas is geboren in Portugal en kwam via België in Nederland terecht. Uitgangspunt van het programma is een lied dat Bos en Lameirinhas schreven over een grenzeloos leven:
Ik woon niet waar ik ben geboren
Leef altijd tussen wal en schip
Tussen het Zuiden en het Noorden
Daar zoek ik naar een evenwicht.
De vader van Lameirinhas besloot in 1958 Portugal te verlaten, omdat de grond hem te heet onder de voeten werd tijdens de dictatuur van Salazar. ‘Mijn vader werkte bij de douane. Hij was niet uitgesproken politiek, maar hield er wel liberale ideeën op na, en dan was je in die tijd al snel een communist. Hij wist dat er een onderzoek naar hem gaande was. Het kwam regelmatig voor dat er bij mensen die niet geheel vertrouwd werden communistische pamfletten in de bus werden gegooid, waarna de politie direct een inval deed. De achterdeur van het politiebureau waar zo’n politieke verdachte werd ondervraagd kwam direct uit op het kerkhof. Met behulp van vrienden bij de douane is mijn vader via Spanje en Frankrijk in België terecht gekomen. Later is de rest van het gezin hem gevolgd.’
Fernando ging werken in een marmerfabriek, maar kreeg ook gitaarles. Samen met zijn jongere broer Antonio zocht hij andere muzikanten op om een bandje te vormen. Het was een multicultureel gezelschap met een Italiaanse drummer en een gitarist en pianist uit Engeland. Daarnaast had hij met zijn broer als Jess & James in de jaren zestig een paar stevige hits in België.
‘Het was een klassiek pop-verhaal, met lang haar en drugs. We stonden in België aan de basis van de pop/soul-periode. We hadden succes, maar ik voelde me in die nepwereld diep ongelukkig. Ik knipte mijn haar af, ging mediteren en macrobiotisch eten. Voor het avontuur verhuisde ik naar Amsterdam en heb in de jaren zeventig ook mijn Portugese wortels gevonden. Maar wel aangevuld met andere invloeden. Dat is terug te horen in de internationale latin feestband Sail/Joia, dat het huisorkest werd van de Amsterdamse jongerenclubs Kosmos en Melkweg. Die internationale muzikale zoektocht en samenwerking met muzikanten uit alle windstreken leverde Lameirinhas vorig jaar de Global Act Award op.
Hij is nog lang niet uitgezocht. In Cape Connection zingen de drie artiesten over hun fysieke en muzikale reizen. ‘Het is zo mooi om te zien hoe alles in elkaar schuift: de fado, de blues en zelfs de oer-Hollandse smartlap voordat deze gekaapt werd door de intellectuele commercie.’

Cape Connection door Stef Bos, Régis Gizavo en Fernando Lameirinhas, vanavond in Parktheater Endhoven. Tournee tot begin juni. www.bostheaterproducties.nl