De Elite door Daniël Arends, Theo Nijland, Peter van Rooijen, Daniël Samkalden en Maartje Teussink, De Kleine Komedie Amsterdam 28 maart. Tournee. kikproductions.nl

***

Fotograaf Ben van Duin

Je houdt van poëzie en VPRO-documentaires en prefereert Radio 4 boven Radio 3. Als je dan ook nog eens een filosofieboek inkijkt dat niet in de Boeken Top 10 staat, dan word je al snel elitair genoemd. Maar het is wel erg laat twintigste eeuw om in elitair een scheldwoord te zien. Dat hebben we nu wel gehad.
Jeroen van Merwijk probeerde een paar jaar geleden met zijn Nieuw Elitair Elan het tv-aanbod een elitaire impuls te geven, en nu staan vijf theatermakers op om de schotten tussen de theatergenres omver te schoppen en een nieuwe positief-elitaire wind in de theaters te laten waaien.
Het gezelschap opent braaf als een Nederlandse versie van de jaren dertig close harmony-groep Comedian Harmonists. Iedereen wordt keurig voorgesteld, waarbij Theo Nijland wordt aangeduid als Theo de Eloquente en stand up comedian Daniël Arends wordt omgedoopt tot Daniël de Sardonische. Vervolgens wordt heel beschaafd een aantal blikken filosofische citaten, klassieke muziekfragmenten en flarden Shakespeare opengetrokken. We krijgen zelfs een minilezing over het ontstaan van het heelal voor de kiezen.
Dat komt inderdaad vriendelijk elitair over, maar echt boeien wil het maar niet. Het lijkt alsof het vijftal – actrice/standup philosopher Laura van Dolron staat nog wel op het affiche, maar raakte al in de voorbereiding de weg kwijt – een beetje verdwaald raakt in het experiment.
Het rechte spoor wordt gevonden als Nijland opstandig het podium verlaat en de ego’s gaan botsen. Daniël Arends en Daniël Samkalden vechten een langlopende ruzie uit die als zevenjarigen op een kinderpartijtje in ’t Gooi is begonnen. Dat is een mooi verbaal gevecht, waarbij de hogere en laagdrempelige kunst tegenover elkaar komen te staan. Via een omweg komt iedereen ten slotte toch bij zijn eigen specialiteit uit. De smokings gaan uit en het gezelschap gaat loos: Maartje Teussink geeft het startschot als sopraan-rocker, we krijgen Arends te horen zoals we hem kennen, afwisselend scherp en bot, en Theo Nijland zingt een vertrouwd Nijland-lied, waarbij hij nog even handig rugdekking biedt aan de groep voor het geval het eerste deel van de voorstelling niet in goede aarde is gevallen: ‘En als ze het niet zien, dan zien ze het maar niet.’
Van het crossover-elitaire-theaterfeest is dan niet veel meer over. De aangekondigde ‘explosieve theaterrevue’ wordt dan een fantastisch concert. De warrige aanloop nemen we graag voor lief.