Het Nederlandse cabaret lijkt Vlaanderen in te halen op het gebied van absurdisme. Vooral Ronald Snijders loopt hierin voorop. Alleen of samen met Fedor van Eldijk maakt hij theaterprogramma’s, schrijft hij boeken en vult hij kalenders met maffe kronkels. Soms merkt een theatermaker of cartoonist dat zijn fantasie door de werkelijkheid wordt ingehaald. Een krankzinnig voorbeeld is een tekening van Stefan Verwey uit 1978. Hij tekende een man die werd opgehangen aan een gigantisch hoge bouwkraan. Een paar maanden later stond foto in de krant van een man in Iran, die aan een kraan was opgehangen. Doodstraf in het land van Khomeini.
Is het Snijders ook wel overkomen dat zijn fantasie werkelijkheid werd?
‘Het is niet mijn ambitie iets absurds te verzinnen dat de werkelijkheid vervolgens kopieert. Ik wil eerder werelden oproepen van een andere logica, waarin het onmogelijke even mogelijk wordt, mensen op de kleine schaal van een grapje of op de iets grotere schaal van geloofwaardige radiofictie, tv, kunst of theater op het verkeerde been zetten.
‘Fedor van Eldijk en ik bedachten ooit een in onze ogen absurde quiz Homo of geen homo, waarbij kandidaten foto’s (steeds buiten beeld) van een persoon te zien kregen, en die op basis daarvan de vraag kregen: homo of geen homo?
Kandidaat: Homo.
Kwismaster: Inderdaad. Volgende foto. Homo of geen homo?
Kandidaat: Geen homo.
Kwismaster: Fout, wel een homo, kijk we laten de foto even helemaal zien…
Kandidaat: Oooh, ja!
‘Jaren later heeft RTL een dergelijk programma gewoon uitgezonden, Herken de Homo.
‘In mijn vorige theaterprogramma ‘One Man Show’ (2013) deed ik een reclamespot voor Kaas & Gympen: ‘Op zoek naar kaas? Op zoek naar gympen? Kom naar ‘Kaas & Gympen’. Met een grote collectie kaas, en gympen.’
‘Bedachte onzin natuurlijk, maar ik kreeg laatst een foto opgestuurd van een dorpje waar langs de kant van de weg zowel jam als gympen werden verkocht.
‘Nog voor de hysterie om van ieder denkbaar weertype een alarmerend nieuwsitem te maken liet ik in mijn voorleesperformance Verkeerde Benen het journaal in verbinding stellen met ‘een slachtoffer van de regen vanmiddag’: Tjerko Luttikhuizen, Tjerko, jij was op straat op het moment dat het begon te regenen daar, het is inmiddels droog, hoe is het nu met je?
– Nou ja ik ben nog steeds nat, mijn haar is nat, maar voor de rest gaat het goed, ik heb geluk gehad.
– Hoe erg was het?
– Nou ja ik liep op straat, ik had lunchpauze, was even een broodje halen, op dat moment voel ik een paar druppels en voor ik het wist zat ik midden in de bui. Mensen begonnen te rennen, op zoek naar afdakjes, veel mensen heb ik echt nat zien worden, en ook kinderen, en dat is het erge, je ziet ze nat worden en kan er op zo’n moment eigenlijk gewoon niets aan doen.
‘Inmiddels lijkt dit een vrij gangbaar nieuwsitem maar in 2010 werd hier in het theater nog hard om gelachen vanwege het volstrekt fictieve absurdisme.
‘Maar je kunt het zo gek niet verzinnen, de werkelijkheid is natuurlijk veel absurder. In mijn show Nooit Gemaakt (2000) liet ik een vliegtuig in een wolkenkrabber vliegen. Wie schetst mijn verbazing.’
Ronald Snijders: Welke Show, première op 10 november in De Kleine Komedie te Amsterdam