foto: Rene Zuiderveld

De Griekse scheepsmagnaat en miljardair Aristoteles Onassis was niet echt een operaliefhebber. Ook al hij deed hij nog zo z’n best, hij had altijd het idee dat een stel oververhitte Italiaanse koks risotto recepten naar elkaar aan het schreeuwen waren. Maar na een galaconcert van Maria Callas in 1958 in Parijs, waar hij niet onderuit kon, ontdekte hij toch een positief punt van de opera: de sopraan zelf. Hij nodigde de zangeres en haar echtgenoot uit voor een cruise op zijn jacht en daarmee waren meteen twee huwelijken kapot.
De relatie tussen Onassis en Callas liep op de klippen toen Onassis een nieuwe buit binnenhaalde: Jacqueline Kennedy, de weduwe van de in 1963 vermoorde Amerikaanse president John F. Kennedy. Callas was er kapot van.
Over deze drie iconen uit de vorige eeuw zijn heel wat boeken geschreven en films gemaakt, maar het is de eerste keer dat in Nederland een muziektheatervoorstelling over dit trio te zien is. Het initiatief is van de actrices Irene Kuiper, Frédérique Sluyterman van Loo, acteur/componist Ger Otte en schrijver/regisseur Daniël Cohen, die ook verantwoordelijk waren voor de succesvolle voorstelling In bed met Dietrich en Piaf.
Cohen: ‘We hebben feiten en fictie met elkaar gemengd. Als je de volledige waarheid wil weten moet je maar een biografie lezen. Zo heeft een ontmoeting tussen Callas en Jackie Kennedy nooit plaats gevonden. Wij laten ze in de tweede acte hun vete uitvechten op het jacht van Onassis, die dan weet dat hij binnenkort zal sterven. Deze drie grote namen uit de wereld van de kunst, politiek en de harde zakenwereld leefden in een tijd waarin de paparazzi en de aandacht van de boulevardpers voor de jetset enorm belangrijk zijn geworden.’
Kuiper: ‘Het is voor beroemdheden steeds onaangenamer geworden. Nu iedereen met zijn telefoon nieuws kan maken is niemand ergens nog veilig, zelfs de kinderen van beroemde ouders niet. Het is nu de overtreffende trap van de tijd van Onassis.’
De makers beseffen dat ze met dit onderwerp wel heel erg in de sfeer van Story, Privé en RTL4 komen, maar dat is juist de bedoeling. Ook het publiek dat zich tot die media voelt aangetrokken is zeer welkom, omdat de bedenkers van de voorstelling willen laten zien dat er vaak meer achter de beroemde personen zit dan de hijgerige media laten zien.
Kuiper: ‘Je denkt bij Onassis al snel aan Trump met zijn trophy wife Melania, maar er zit meer achter dan een botte zakenman, die alles en iedereen kon kopen, en Jackie Kennedy wordt meer dan een vrouw met een overdreven groot bestedingspatroon.’
Cohen: ‘Bij het schrijven had ik eerst moeite met de juiste invalshoek. Maar ik had een startpunt toen Callas met zingen ophield en met Pier Paolo Pasolini de film Medea ging maken. In dat verhaal naar het stuk van Euripides, wordt een vrouw verliefd op een zeeman, die haar in de steek laat voor een jongere rijke vrouw. De eerste acte van ons stuk speelt in de woestijn tijdens de filmopnames, terwijl Callas op dat moment alle ballast van zich af wilde gooien. Maar zij hoopt dat Onassis haar opbelt om te zeggen dat hij nog steeds van haar houdt. In de tweede acte, samen met Jackie op het jacht van Onassis, komen we te weten of ze net als Medea wraak neemt op haar rivaal of dat zij het anders gaat doen. Het centrale thema van de voorstelling is: hoe ver ga je voor de liefde, hoe ver laat je het komen en wanneer grijp je de regie? Ook voor Jackie geldt, dat zij na de dood van haar man zich niet meer veilig voelt in de Verenigde Staten. Hoe geef je je leven dan verder vorm? Is het liefde voor Onassis of is het haar manier om haar kinderen te beschermen?’
In de voorstelling horen we een mix van muzieksoorten: Rufus Wainwright, Burt Bacharach, en natuurlijk opera-arias, waaronder Vissi d’arte van Puccini uit Tosca. Het is echter niet de bedoeling dat Frédérique Sluyterman van Loo Callas gaat imiteren (Cohen: ‘Het is geen TV Kantine.’) en daarom is de hulp ingeroepen van celliste Marieke van der Heyden, die ook de Theremin en de glasharmonica bespeelt. Het zijn instrumenten die een zangerig en geheimzinnig geluid voortbrengen dat doet denken aan de sopraanstem. De glasharmonica is een tijd verboden geweest in de Duitse operazaal, omdat vrouwen van het geluid in katzwijm vielen en seksueel opgewonden raakten. Interessant om te kijken hoe dat nu gaat.

Callas/Onassis/Kennedy, een muzikale vete.
Première 13 oktober in de Leidse Schouwburg, daarna tournee
www.CallasOnassisKennedy.com