Post uit het hiernamaals. Zo zou je het manuscript van RUST! kunnen noemen. Op 4 september 2004 wordt zanger/dichter/programmamaker Bram Vermeulen niet meer wakker uit zijn middagdutje op zijn Italiaanse vakantie-adres. Drie maanden later zit zijn geliefde, Shireen Strooker achter haar computer en drukt nietsvermoedend een toets in. Dan verschijnt het woord RUST! op het scherm. Afzender Bram, zonder begeleidend schrijven. Het is een verzameling teksten en gedichten uit zijn dagboeken, vanuit zijn atelier aan de overkant van de tuin in april 2004 naar Strooker verstuurd.
Vermeulen, die vele kunstvormen gebruikte om zijn gevoelens te uiten, begon met zijn dagboekenreeks toen hij halverwege de jaren tachtig zijn steun en muze tegenkwam. Strooker heeft nog niet de moed gehad om alle 66 deeltjes te lezen. Als ze gaat verhuizen zal ze het op haar takenlijstje zetten en dan de boeken aan de dochters (uit het eerste huwelijk) van Vermeulen geven.
Shireen Strooker heeft het manuscript geordend en heeft er enige liedteksten van de cd’s Oorlog aan den oorlog en De mannen, en enkele schetsen uit zijn dagboeken aan toegevoegd. Die tekeningen geven het boek de nodige lucht, want als dichter is Vermeulen geen lachebekkie. Hij was een tobber, een zoeker, een twijfelaar met een grote verzameling angsten, waarvan verlatingsangst misschien wel de grootste was. Daar kon hij ontroerend en simpel over schrijven: Zo is dat dus, eenzaam/Jouw afwezigheid is groter/dan mijn aanwezigheid/Zo is dat dus, eenzaam.
In het openingshoofdstuk De avond valt lezen we enkele tientallen pogingen om de zonsondergang te beschrijven. De plek waar dit plaatsvindt (Comomeer, Provence, Ardennen, woonplaats Oudendijk) zorgt nog voor enige variatie, maar na enige gedichten word je het toch wel zat. Het lukt hem maar zelden om de clichés, die bij zo’n onderwerp in grote hoeveelheden op de loer liggen, te vermijden. Vermeulen is een romantische, sentimentele man, die de schaamte voorbij lijkt. De tranen komen makkelijk. Dat maakte zijn werk voor het nuchtere Nederlandse publiek soms wat lastig te verteren. Ook bij zijn reïncarnatie-teksten, die niet altijd even stevig onderbouwd zijn (Mijn lijf herkent de warmte van de zon/Nu valt er verder niets meer te ontkennen/Ik bezocht al eerder deze aarde) voelt men zich tamelijk ongemakkelijk.
Op het podium valt alles mooi samen en moet je wel van deze man houden. Dan slik je die eindeloze sliert van zon, maan, wolken en wind en het soms wat overdreven afzetten tegen het typische mannengedrag. Hij is geen onsterfelijke dichter die met dezelfde woorden telkens iets anders kan zeggen. Er is op zich niets mis mee dat hij rijm en metrum aan zijn laars lapt, maar exact op impact laten volgen is wel heel erg. Maar als hij zich met zijn bonkige, grote lijf en zijn rauwe stem klein maakt achter de piano gebeurt er iets opmerkelijks, dan sleept hij je mee. Dat gevoel blijft op papier volledig achterwege. Jammer dat hij geen kant en klare cd/dvd heeft achtergelaten.
Bram Vermeulen: RUST!, Nijgh & Van Ditmar € 17,50