Cabaret op het scherpst van de snede, daarover ging de eerste editie van het Amsterdam Comedy Festival. Vrijheid van meningsuiting, te vergaande humor: met de arrestatie van cartoonist Nekschot nog nasmeulend, was er voor de cabaretiers alle aanleiding om zich druk te maken over de grenzen van de grap.
In een ijzersterk optreden gebruikte Lebbis een metafoor om de actie van het Openbaar Ministerie te becommentariëren. Hij vroeg zijn publiek zich een een stripverhaal van twaalf plaatjes te visualiseren. Op het eerste plaatje ligt Hirsch Ballin naakt op een zeiltje. Om hem heen staan twaalf mannen, ook naakt. Op elke tekening ejaculeert een andere man over de minister. Bukake. Bij het twaalfde en laatste plaatje zegt Hirsch Ballin: ‘Nee, jongens, nu is het genoeg’.
Hoe ver kun je gaan? Vrijwel iedereen was het er wel over eens dat Maassen, die niet wilde dat er tijdens zijn show zou worden gefotografeerd, te ver was gegaan toen hij de camera had vernield van een fotograferende bezoeker.
In de wandelgangen maakten komieken en organisatie zich zorgen dat het camera-incident met Maassen de berichtgeving over het nieuwe festival zou gaan beheersen. Maar botsingen tussen stand up comedians en publiek horen natuurlijk bij het vak dat op het scherp van de snede wordt uitgeoefend.
Niet voor niets staan in het programmaboekje van het festival prominent foto’s en citaten van notoire relschoppers als Lenny Bruce, Andy Kaufman en Richard Pryor. En in een van de zalen ging Micha Wertheim uitgebreid in op zijn recente clash met het publiek in Roermond, dat zijn opmerkingen over een gehandicapte bezoeker niet kon waarderen.
Het tweedaagse Comedy Festival, dat het afgelopen weekend voor de eerste keer werd gehouden in vijf zalen van de Amsterdamse Melkweg, met grote namen als Freek de Jonge, Javier Guzman, Jan Jaap van der Wal, Najib Amhali en Theo Maassen, wordt gedragen door verschillende comedy-gezelschappen, cabaretimpresariaten en de VARA. De ambitie van het festival, naar voorbeeld van het Comedy Festival in Edinburgh, reikt ver: volgend jaar moeten meerdere theaters op en rond het Leidseplein onderdak bieden aan nóg meer Nederlandse en buitenlandse stand up comedy-toppers. Met een uitverkochte én spannende eerste editie is die kans groot geworden.
Ook Raoul Heertje balanceerde op het randje. Aangekondigd als ‘de godvader van stand-up comedy’ (Hans Sibbel) excelleerde hij in zijn eigen, droogkomische stijl. Vrijheid van meningsuiting? Dat was volgens hem de mogelijkheid om een Theo van Gogh-messenset en een Anne Frank-aansteker op de markt te brengen: volstrekt smakeloos, zei hij, maar het moest kunnen.
Uiteraard zinspeelden alle cabaretiers na het optreden van Maassen op het camera-incident. ‘Wat Theo durft, durf ik niet’, zei cabaretier Ronald Goedemondt, die na Maassen op moest in de grote zaal. ‘Ik ben niet zo’n killer’. Waarna hij kon inhaken met een hilarisch verhaal over zijn schijterigheid in de sociale omgang. Goedemondt is meer van de grappige anekdotes dan van politieke statements.
Goedemondt, winnaar van Cameretten 2003, stond in The Max geprogrammeerd tussen bekendheden als Van der Wal, Maasen en Amhali. Als headliner dus. Een terechte plek, want met zijn absurde bespiegelingen bleef hij recht overeind in deze grote zaal. Grap na grap, lach op lach. Goedemondt is een van de grootste talenten van de laatste tijd, met een gevoel voor timing die maar weinigen zo natuurlijk beschikken.

De VARA zendt op 7 en 14 juni, Nederland 3, opnamen uit van het Amsterdam Comedy Festival.