Als er een theaterprijs zou bestaan voor ‘De mooiste blik in de ogen’ dan zou Henk Poort op z’n minst genomineerd moeten worden, maar eigenlijk heeft hij die prijs dan al binnen. Als joodse melkboer Tevje zoekt hij regelmatig contact met God om zijn problemen te bespreken. Dan kijkt hij even schuin naar boven, een beetje samenzweerderig, ietwat vertwijfeld ook. Want zijn dochters dagen het vaderlijk gezag uit en kiezen zelf hun echtgenoot, de joodse gemeenschap heeft het zwaar te verduren in Rusland, en zijn financiële toestand is belabberd: ‘Als ik toch eens rijk was…dajdeldiedel, dajdeldiedel, dajdeldiedeldiedel dom.’
Zeventien jaar geleden vroeg Joop van den Ende aan Henk Poort of hij de hoofdrol in de musical Anatevka wilde spelen. Hij vond zichzelf toen nog te jong en sloeg het aanbod beleefd af. Tien jaar geleden achtte Poort zich rijp voor de rol. Als acteur was Poort in die productie geheel op z’n plek, als zanger leek hij vooral met zijn techniek bezig. Nu bewijst Poort dat hij de complete Tevje is en misschien wel de rol van zijn leven speelt. Hij kan op zijn minst op één lijn worden geplaatst met Lex Goudsmit die in de jaren zestig bijna geheel vergroeide met de melkboer uit het Russische dorpje Anatevka aan het begin van de vorige eeuw.
Producent Mark Vijn heeft met deze nieuwe versie van de wonderschone musical geen risico’s genomen. Het verhaal over tradities die in het gedrang komen en discriminatie zal altijd blijven aanspreken. De muziek, joods melancholiek en Slavische vurig, is vlekkeloos. De vertaling van Koen van Dijk heeft zich tien jaar geleden al bewezen. En met Henk Poort heeft deze Anatevka een magistrale leider van een verder ook ijzersterke cast, met onder meer Doris Baaten als zijn vrouw, Bea Meulman als de dorpskoppelaarster en een verrassende Harry -Drukwerk- Slinger als rabbijn.
Het decor is nog kaler dan tien jaar terug en daardoor nog krachtiger. Paul Gallis heeft een magische houten vloer ontworpen, waaruit tafels, deuren en natuurlijk het dak, waarop de violist zijn openingsnummer speelt, omhoog getrokken worden, die na gebruik weer ingeklapt worden. Er zijn ook vakjes in de vloer gemaakt met de grond van het dorp Anatevka. De aarde wordt aan het slot van de voorstelling, als de bewoners van Anatevka door de Russische overheid gedeporteerd worden, beklemmend mooi symbolisch gebruikt.
Op die verpletterende apotheose na heeft Regisseur Frank van Laecke er een voorstelling zonder franje van gemaakt. Een prima keuze, want er is geen opsmuk nodig met teksten als ‘Wij zijn het uitverkoren volk, maar kunt U niet eens een ander volk uitkiezen?’

****
Anatevka door Mark Vijn Theaterproducties, met o.a. Henk Poort. Tekst: Joseph Stein en Sheldon Harnick, muziek: Jerry Bock, vertaling: Koen van Dijk, muzikale leiding: Jeroen Sleijfer, regie: Frank van Laecke, Schouwburg Gouda 23 december. Tournee tot eind mei.