foto: Joris van Bennekom

Alle 30 NUHR door NUHR

Stadsschouwburg Haarlem, 13 januari

Tournee. www.bostheaterproducties.nl

****

Na dertig jaar sarren en elkaar liefhebben lijkt het einde van NUHR, voorheen Niet Uit Het Raam, in zicht. In het vorige programma Draai het eens om (de zeer terechte winnaar van de Poelifinario 2016) hebben ze elkaar goed de waarheid verteld, zout in allerlei wonden gestrooid en zijn ook voor zichzelf genadeloos geweest. Nu is het tijd om die glanzende carrière eens relaxed te overzien met een the best of programma, met hier en daar een actueel tintje.

Niet Uit Het Raam presenteerde zich dertig jaar geleden bij Cameretten, dat toen nog in Delft werd gehouden. Deze recensent was net begonnen als cabaretmedewerker bij de Volkskrant en mocht al direct plaats nemen in de jury van het oudste Nederlandse cabaretfestival. De jury koos voor Gottmer & Leemhuis, waar later nimmer nog iets van is gehoord. In de trein terug naar Amsterdam foeterde mijn vriendin dat die oergeestige, energieke gymleraren van Niet Uit Het Raam hadden moeten winnen, en dat de toekomst mij in het ongelijk zou stellen. Het leek even op een aanloopscène naar het Vrouwenlied dat in een later NUHR-programma zou terugkomen: ‘We zijn dieper dan een man. Een man is wat je ziet. Een vrouw is wat ze kan.’

In de programmakrant van Alle 30 NUHR is een selectie opgenomen van de positieve en negatieve recensies die de groep de afgelopen drie decennia heeft gekregen. De Volkskrant-recensie van Wonderkinderen uit 1989 is eigenlijk al die tijd van kracht gebleven en klinkt ook de hele avond van Alle 30 NUHR door. ‘Zij maken heel slim en goed doordacht Kafka en de Catch 22-beklemming voor cabaretconsumptie geschikt.’

In een paar staccato dialoogzinnetjes schetsen ze een huwelijk dat totaal vastgelopen is, en het beeld van een zoon die bij zijn oude moeder een zetpil moet inbrengen is zowel hilarisch als diep ontroerend. Veel materiaal van NUHR blijkt tijdloos te zijn en dat is een topprestatie.

De jaren tachtig gaf een vloedgolf aan cabaretsolisten te zien. Het is natuurlijk plezierig als je de opbrengst van de avond niet met een hele groep hoeft te delen, maar belangrijker is waarschijnlijk dat een cabaretier niet de meest aangewezen persoon is om compromissen te sluiten. De cabaretsolist als symbool van de individualisering van de samenleving. NUHR vormde een aangename uitzondering op die trend en heeft het maximale uit de groepssituatie gehaald. Het gevoelsmens Peter Heerschop, de rationalist Joep van Deudekom en de ijdele Viggo Waas, die de juiste momenten uitzoekt om een punt te scoren. Met drie mannen kun je een hoop doen, maar het was een gouden zet om het trio, dat bij de eerste twee programma’s nog als kwartet op het podium had gestaan, na tien jaar met Eddie B. Wahr weer tot vier uit te breiden. Deze muzikale Orkater-veteraan zorgt met zijn ijzige kalmte voor nog wat meer onrust, en de anderen kunnen, op soms gitzwarte manier, hun frustraties op hem afreageren. Maar de vernederingen zijn op zo’n intelligente manier verpakt, dat Wahr niet als verliezer wegkwijnt. Allerminst.

Uit de tegenstellingen binnen de groep zijn, net als vroeger bij Don Quishocking, geweldig, spannende scènes voortgekomen, met als absolute hoogtepunt Draai het eens om. Dat was anderhalf uur pure psychologische oorlogsvoering. Die intensiteit heeft Alle 30 NUHR niet. Er is een stevige dosis onbekommerde lol en slapstick in het programma gestopt.

Is het afgelopen met NUHR? Misschien wel, maar we zijn nog niet van deze gasten af. Gelukkig maar. Ze zijn alle vier met nog veel andere solo- en groepsactiviteiten bezig. Maar als NUHR is dit verzamelprogramma een waardig toetje geworden.