Volendam staat bekend als een van de meest internationale plekken van Nederland. Een dorp waar het leukste voetbal wordt gespeeld, toeristen de tijd van hun leven hebben, katholieken hun hart kunnen ophalen aan de Maria-kapel, en waar Palingsound-muziekindustrie het publiek van Groningen tot Zeeland in vervoering brengt.
Maar het is ook een van de meest bekrompen plekken van Nederland, waar de angst voor het vreemde zowel treurig als lachwekkend is. Bijna een derde van de Volendammers stemde bij de laatste verkiezingen op de PVV.
Een dorp met ruim 20.000 inwoners dat politieke en maatschappelijke analytici intrigeert en artiesten in beweging brengt. Freek de Jonge noemde vanwege de reuring aan De Dijk zijn nieuwjaarsconference Volendam, André Manuel geeft in zijn programma Leve de man van de S.V.P de Volendamse populist Kwakman anderhalf uur het woord en nu is er dan de musical.
Een jukebox-musical natuurlijk, want waarom zou je zelf muziek gaan componeren als er een schat voor het oprapen ligt met het repertoire van The Cats, Jan Smit, Nick & Simon, BZN en Marietje Kwakman, oftewel Maribelle. Vooral Ik hou van jou van Maribelle, de Nederlandse inzending naar het Eurovisie Songfestival in 1984, zou in een grote Angelsaksische musical absoluut niet misstaan. De manier waarop het is verknipt in duetten van diverse geliefden (en dat zijn er heel veel) geeft de musical allure.
Maar ook een paar van de karakters die naar voren worden geschoven zijn goud. Zoals de chagrijnige toeristenlokster Ooitje, een ijzersterke rol van Metta Gramberg, die ook een griezel van een wethouder speelt. De bonkige Ooitje relativeert de charme van het dorp, waar op Olympisch niveau wordt geroddeld, tot op het bot. Zij bekijkt en becommentarieert vanaf de zijkant de laatste ontwikkelingen. De chique Mary, gewoon Marie toen ze nog in Volendam woonde, komt na twintig jaar terug naar haar geboortedorp om het ouderlijk huis op te ruimen na het overlijden van haar ouders. Zij is naar Canada gevlucht na ellende in de liefde. Haar verschijning zorgt voor behoorlijk wat onrust bij oude bekenden.
Het is een simpel verhaal waar alles waar Volendam om bekend staat aan opgehangen kan worden, van overdadig coke- en drankgebruik, voorkeur voor dubieuze politici, muzikale ambities bij jonge Volendammers en incest tot de verdeling van de inboedel na de scheiding van Jan en Yolanthe en de Alkmaars-Volendamse rivaliteit. ‘Je kan nog beter een fout oorlogsverleden hebben dan uit Alkmaar komen’
De ironie van schrijver Niek Barendsen ligt er lekker dik bovenop, met prachtige woorden als palingsnol. Paul van Ewijk zorgt voor de bijpassende uitbundige, soms slapstickerige regie. De bedaarde speelstijl van Maaike Widdershoven (Mary) steekt daarbij af en zorgt voor de noodzakelijke rust. Amusement met beperkte diepgang, maar uiterst vermakelijk.

***
Volendam, De Musical doorDe Graaf & Coprnelissen Producties, tekst: Niek Barendsen, muziek: The Cats, Jan Smit e.a., regie: Paul van Ewijk, Zaantheater Zaandam 22 november. Tournee. www.degraafencornelissen.nl