Cabaret

****

Jan Jaap van der Wal: Live. De Kleine Komedie Amsterdam, 9/3. Tournee tot 8 mei.

Vanuit het donker waarschuwt Jan Jaap van der Wal het publiek dat hij tamelijk stuurs de zaal in zal kijken.
Wat krijgen we nou? Cabaret moet toch leuk zijn?
Dat is het zeker ook bij Van der Wal. Er valt in Live heel wat te lachen, grinniken en grijnzen (met een voorzichtige Friso-grap), maar de ernst en het ongenoegen over zijn domme, klagerige mede-Nederlanders overheerst.
In december besloot Van der Wal dat hij, na een aantal experimenteren op televisie en theaterafwezigheid van enkele seizoenen, toch weer wilde spelen. Hij was nog niet klaar met het thema van zijn programma Zonder Band uit 2009: Je moet je best doen, en je tijd niet verlummelen.
Dat gaat een stap verder dan het carpe diem credo van een aantal van zijn collega’s. Het gaat niet alleen om het genieten van al het moois dat het leven te bieden heeft, maar je dient je op een of andere manier actief in te zetten voor een betere samenleving. Dat klinkt hoogdravend, maar Van der Wal maakt er een toegankelijk en bevlogen verhaal van. Hij haalt het gedicht Onachtzaamheid van de Poolse Nobelprijswinnares Wislawa Szymborska erbij om zijn levensmotto kracht bij te zetten. Het wordt op het scherm voorgelezen door onder meer wetenschapper Robbert Dijkgraaf en Marco Borsato. En wie het niet aanstaat of boven de pet gaat, mag dat melden op de PVV klaagmuur over Oost-Europeanen.
Ik heb gisteren niet goed mijn best gedaan in de kosmos. Een heel etmaal geleefd zonder naar iets te vragen, zonder me ergens over te verbazen.
(..)
De wereld kon doorgaan voor een krankzinnige wereld, terwijl ik hem enkel aanwendde voor dagelijks gebruik.

Over tien jaar, zo luidt een pessimistische voorspelling, zal het leven van de mens volkomen worden gedomineerd door cijfers en data. Intuïtie en ervaring, zeg maar de kwaliteiten van iemand als Job Cohen, zullen dan helemaal naar de vuilnisbelt zijn verwezen. Er is dus werk aan de winkel om dat te voorkomen. Er moet ruimte komen voor mensen die heel nuchter op allerlei onzinnige voorstellen reageren met: ‘Jongens, volgens mij moeten we dit gewoon maar niet doen!’ Van der Wal vindt het een uitstekend idee om die anderhalf miljoen kiezers, die te lui zijn om na te denken, gewoon te negeren. ‘Als je de problemen van ontevreden mensen gaat oplossen, worden ze ongelukkig en dan ben je nog verder van huis.’
Ondertussen krijgen we prachtige stukjes stand up comedy over een emmer kip bij KFC, het tamelijk debiele computerspel Angry Birds en een boottochtje op zoek naar dolfijnen in Mozambiek.
Jan Jaap van der Wal is een meester in het mixen van de ingrediënten. Live smaakt vurrukkelluk.