Julya Lo’ko (1957) en Erwin van Ligten (1957) zijn twee geliefden met een indrukwekkende lijst van wisselende contacten achter hun naam. Zij deelden samen of apart het podium of de platenstudio met onder meer Herman Brood, Billy Preston, Jan Akkerman, Mathilde Santing en Dionne Warwick. Maar na al deze muzikale liaisons is het nu eindelijk tijd voor een avondvullend theaterconcert met zijn tweetjes. ‘Het draait dit keer helemaal om ons,’ komt bijna gelijktijdig uit hun mond in een café in de buurt van hun woonplaats Loosdrecht. En aangezien Engels de muziektaal is van het duo, heet het programma dan ook kort maar krachtig: US.
Is het niet een beetje te veel van het goede om al twintig jaar zowel privé als zakelijk op elkaars lip te zitten?
Met enige verbazing, die aan verontwaardiging grenst, wordt deze suggestieve vraag onderuit geschoffeld.
Julya: ‘Als we samen op een bank zouden werken, en dan ook nog eens een huishouden zouden moeten delen dan zou het ons waarschijnlijk de strot uitkomen. Maar we genieten van bijna elk optreden. Ik voel me bevoorrecht als ik me mooi zit te maken in een kleedkamer, en het is juist zalig om samen na een geslaagde voorstelling naar huis te rijden.’ Erwin zegt het nog iets scherper: ‘Het zou anders zijn als ik gitaar zou spelen in het bandje van René Froger en Julya in het achtergrondkoor. Dan zitten we binnen een week in het gesticht. Het grootste deel van het materiaal voor het nieuwe programma en de gelijknamige cd hebben we zelf geschreven. Deze muziek klinkt moderner dan ons vorige werk, zonder dat we het hebben volgepropt met House of R’n B. We voelen ons erg thuis in de jazzy/soul en blues lounge sfeer en hebben gemerkt – onder meer bij de jeugdige technici in Almere, waar we de voorstelling hebben gemonteerd – dat een jonger publiek hier enorm van kan genieten.’

Twee personen, twee persoonlijkheden, twee smaken…heeft het in het verleden wel eens muzikaal gebotst?
Julya begint aan een muzikaal betoog: ‘We zijn muzikaal naar elkaar toe gegroeid. We hebben ten slotte allebei onze wortels in het verre oosten. Als we samen ballads schreven, ging dat meteen goed. Bij de up tempo stukken was het lastiger om tot elkaar te komen. Een aantal jaren geleden kwamen we op een muzikaal kruispunt, omdat ik veel meer Soul en Funky georiënteerd ben, terwijl Erwin meer in de hoek van de echte Rock-‘n-Roll en Country zit. In de huidige voorstelling vinden we elkaar in de jazz, soul en blues. Dat spelen we.’

De liefde voor de muziek zit diep bij Julya Lo’ko en Erwin van Ligten. Heel diep. Op veertienjarige leeftijd zong Julya al in Everyday’s People, het bandje van haar broer Eddy. De bescheiden inkomsten werden direct aan instrumenten besteed en voor een optreden in Zeeland moesten de bandleden zelfs vijfentwintig gulden uit eigen zak neerleggen, omdat de huur van de geluidsinstallatie wat hoger was uitgevallen. Ook in de rest van haar muzikale loopbaan, onder meer in de funkband Cheyenne, heeft het nooit om geld gedraaid. Erwin moet zijn vrouw er regelmatig aan herinneren dat ze nog rekeningen moet sturen voor verleende muzikale diensten.
Een aantal keren heeft ze een lucratieve platendeal aan zich voorbij laten gaan, omdat ze geen zin had zich te schikken naar het commerciële doel van de platenbazen om van haar ‘een tweede Diana Ross’ of ‘een tweede Whitney Houston te maken.’ Als zangeres heeft ze met andere woorden kwaliteiten die niet voor die van deze dames onderdoen. Ze wil met haar stem een eigen geluid creëren, waar mensen van genieten en door worden verrijkt. Als dit overeenkomt met commercie heeft ze er geen enkel bezwaar tegen, maar geld dient niet de belangrijkste drijfveer zijn. Haar stem moet letterlijk en figuurlijk zuiver zijn en blijven. Ook zei de Moluks-Indonesische zangeres eind jaren tachtig nee tegen het verzoek van Billy Preston om een album met duetten en een tournee te maken. ‘We hebben een paar keer samengespeeld in het theater en voor televisie, maar het klikte niet echt tussen ons, en dan kies ik uiteindelijk toch voor artistiek plezier.’
Voor Julya is zingen niet zomaar een simpele activiteit, maar iets spiritueels. Toen zij zeven jaar oud was kreeg ze in de badkamer een visioen dat ze stond te zingen, in het donker met een spotlight op haar gericht. Toen ze weer bijkwam voelde ze dat alles in het leven goed zou komen als ze met haar hele ziel zou gaan zingen.
Het niet materialistische zit in de familie, want ook Erwin hecht meer belang aan muzikale bevrediging dan aan een vette bankrekening. Toch moest hij wel even slikken toen een onderdirecteur van de Duitse tak van EMI op het allerlaatste moment een investeringsbedrag voor de band van Erwin en zanger Han van Eijk (van de hit ‘Leef’ voor Big Brother) van 500.000 Mark blokkeerde. Maar ach, de volgende dag ging hij op huwelijksreis naar Indonesië, en toen was hij de frustratie snel kwijt.
Vanaf het moment dat hij als eenjarige uk in de box stond te swingen als de muziek aan stond was het duidelijk dat hij geen bankemployee zou worden. Erwin, geboren in het Indonesische Surabaya – waar zijn vader wél op een bank werkte – knutselde op zijn vijfde een drumstel in elkaar. Hij spande snaren onder een tamboerijn om er een snare-drum van te maken en op een lampstandaard werd met improvisatiemateriaal een hihat (twee bekkens tegen elkaar) gefabriceerd. In de laatste klas van de lagere school – het gezin Van Ligten was inmiddels verhuisd naar het Nederlandse Heemskerk – ontmoette hij een muzikale geestverwant, de zoon van een Indo-rocker. De muzikale Indo-gemeenschap in Nederland met namen als The Tielman Brothers en The Black Dynamites vormt een belangrijke schakel in de geschiedenis van de rock ‘-n -roll. Thuis bij zijn vriendje lag een glitterende, blauwe EKO-gitaar op bed. Erwin was meteen verliefd en schakelde over van drum naar gitaar. In de autodidactische jaren die volgden heeft Erwin zich ontwikkeld tot een van de beste Nederlandse gitaristen, die zelfs niet of nauwelijks onderdoet voor zijn grote helden Jeff Beck en Ry Cooder. Dat merkten ook de Alessi Brothers met wie Julya en Erwin vorig jaar een tournee door Nederland maakten. Bobby, de gitarist van de twee broers, zat vrijwel het hele concert vol bewondering naar de vingers van Erwin te kijken. Op de Lo’ko-Van Ligten cd US zingen de Alessi Brothers heel dienstbaar de backing vocals op de cover van hun eigen grote hit Oh Lori.
Op de hoes van Erwins solo-album Twisted Logic staat in vette letters: This album should be played loud only. Dat is niet zozeer bedoeld om de buren te treiteren, maar om te voorkomen dat door de muziek heen wordt gepraat. Want om echt van muziek te genieten is concentratie en overgave nodig. In de huiskamer, maar zeker ook in het theater.
De geconcentreerde luisteraar zal dan getuige zijn van een programma met prachtige liedjes over doorleefde, verinnerlijkte, een bijna boeddhistische vorm van liefde. We worden door Julya getrakteerd op een indrukwekkende vocale mantra.
Julya Lo’ko en Erwin van Ligten hebben altijd voor de smalle, niet commerciële weg gekozen. Ze zijn geliefd bij de insiders, maar behoren eigenlijk nog steeds tot de best bewaarde theatergeheimen van Nederland. Het wordt tijd dat dit geheim, dit cadeau nu eens eindelijk door en voor een groot publiek wordt uitgepakt.

US, theaterconcert van Julya Lo’ko en Erwin van Ligten. Tournee tot 21 december. Tournee-informatie: www.kikproductions.nl