fotograaf Ben van Duin

Op school wil een leerling nog wel eens demonstratief het hoofd op de bank leggen, maar op televisie en in het theater is geschiedenis een geliefd vak. Alleen al dit voorjaar zijn drie voorstellingen te zien met een hoog canon-gehalte. Naast cabaretiers Jan J. Pieterse en Frank van Pamelen en theatergroep De Appel geeft ook een gezelschap rond Tom de Ket en George van Houts de vaderlandse geschiedenis een frisse kleur. In Van Hunebed tot Hyves zoeken ze antwoorden op vragen als: Hoe reageerde Van Oldenbarneveldt op zijn onthoofding en wie draagt het mooiste hoofddoekje?
Na een try out in Diemen zit een worstelende George van Houts in de foyer. Niet in paniek, maar met de première in zicht is de voorstelling nog niet waar hij wezen moet.
‘Twee jaar geleden viel iedereen over Maxima heen, omdat zij meende dat de Nederlandse identiteit niet bestaat. Nederland is chagrijnig. De zenuwen liggen bloot, we zijn ontevreden en verlangen terug naar het oude Nederland. We hebben blijkbaar een canon nodig om de angst voor vernieuwing en het vreemde te blussen.
‘Ik denk dat Nederlanders terug willen naar de tijd van Een van de Acht, het gezellige spelletjesprogramma van Mies Bouwman. Alles nog overzichtelijk, twee televisienetten, haartjes gekamd. Dus toen Tom en ik de opdracht kregen voor dit programma besloten we om het in de vorm te gieten van een jaren zeventig spelshow. Een bekende Nederlander – op de premièreavond is dat Giel Beelen – lost samen met de zaal historische puzzels op, terwijl in een aantal scènes dat rare nationalisme en die nostalgie onderuit worden gehaald, net als het maffe idee dat serieuze zaken in Nederland alleen maar verteerbaar zijn als het een spelletje is. Acht jaar geleden vond het grote lijsttrekkersdebat met Pim Fortuyn al plaats in de pauze van de Soundmixshow.
‘We hebben het feel good Oranje idioom van Linda de Mol wel te pakken, maar de schurende extra laag hebben we nog niet echt gevonden. We lopen op dit moment dus nog heel erg in ons eigen zwaard. We zoeken totdat het bloed uit onze oren komt naar die theatrale vondst waarmee we de boel op scherp kunnen zetten, zonder dat het moralistisch vormingstoneel wordt.’
Hadden Van Houts en De Ket trouwens niet kort geleden aangekondigd dat ze zouden stoppen met cabaret?
‘Klopt, maar we moeten eerst de lopende afspraken afronden, en daar hoort deze voorstelling bij. Dan gaan we terug naar het toneel, waar we tien jaar geleden mee zijn gestopt. We hebben de rechten van het boek De Vastgoedfraude. Dat gaan we voor toneel bewerken, maar wel met tien jaar cabaretervaring. We hebben genoten van het maken van De Grote Verkiezingsshow bij het Zuidelijk Toneel. Met een groot ensemble de belangrijke maatschappelijke thema’s behandelen. En dan niet in scènes van vijf minuten. Het cabaretpubliek dat ons daar zag was kwaad, omdat ze moesten nadenken. Het publiek is cultureel conservatief en wil alleen maar de vorige voorstelling nog een keer zien. Cabaretiers als Youp en Hans Liberg geven daar aan toe, maar wij zoeken liever de onzekerheid.’

Van Hunebed tot Hyves. De cabaretcanon van de vaderlandse geschiedenis, met o.a. George van Houts en Tom de Ket, regie: Mark Timmer. Première vanavond (zaterdag) in De Meervaart Amsterdam.