‘Humrloze mensen zijn potentieel gevaarlijk’


Geplaatst in Theaterrecensies op . Gepubliceerd in: de Volkskrant

We kennen Drs. P als de geniale vervaardiger van Ollekebollekes, Zwitsers Sonnet, Madrigaal, Rupsband en andere ingenieuze versvormen. Minstens zo vindingrijk is zijn liefdesrepertoire, waaronder De Lentekikvors, De vier windstreken, De blijmoedige lastdrager, Een goede vriend nadert langs het tuinpad (niet te verwarren met Een schelmse gast klopt aan het achterpaviljoen). In een ‘Mexicaans dartelhuis’ ontwierp hij een nieuwe oefening: Het Griekse randje, dat als een mooie inleiding kan dienen tot Twee gelieven bieden elkander een sierbloem aan, met als climax De wilskrachtige jager dringt door het geboomte.
Na zijn studie economie werkt Heinz Polzer in de jaren vijftig voor het reclamebureau Lintas in Indonesië.
Als heer van stand voelt hij zich in de tropen snel op zijn gemak. ‘Ik hoefde allerlei vervelende dingen niet te doen, omdat er mensen waren die tegen betaling en met een opgewekt gezicht deze handelingen voor mij verrichtten.’ Hij geniet van de hitte: ‘Kom bij mij niet aan met ijspret. Zelfs die blokjes in een glas moet ik niet.’
Als (Nederlands opgevoede) Zwitser kan hij zich makkelijk aan de politieke ongemakken die Nederlanders in de voormalige kolonie treffen onttrekken. Hij verzint leuke campagnes om zeep (Unilever is de grootste klant) aan de man te brengen, treedt op met zijn onconventionele liedjes in de Nederlandse sociëteit De Harmonie in Jakarta, en verdient uitstekend zodat hij zijn verlofperioden reizend kan doorbrengen in Oost Azië en Zuid Amerika. Over zijn reclametijd en reizen heeft Polzer smakelijk geschreven in Nieuw! Weten en geweten in de reclame, ook onder de gordel van smaragd, en Zeden en onzeden.
Het proza van Drs. P is ietwat ondergesneeuwd geraakt door zijn speelse poëzie en voordrachtkunst, maar is minstens zo interessant en kleurrijk. Stijn Aerden heeft een hele plezierige selectie gemaakt uit de diverse verhalenbundels en columns die in De Morgen zijn verschenen. Afgezien van het ongemakkelijke formaat van het boek levert dat een paar uur puur genieten op.
Polzer is niet de man om te oordelen, laat staan veroordelen. Hij reist het liefst alleen. Dan hoeft er met niemand onderhandeld te worden en is er niemand die met ongelukkige teksten (‘Kijk, die oude indiaan daar lijkt sprekend op mijn drogist.’) door zijn uitzicht praat. Hij is volgens Aerden de geïnteresseerde buitenstaander, die voorbij wandelt in het vertrouwen dat de mensen overal alleszins redelijk en onderhoudend zullen zijn. Alleen op humorloze mensen heeft hij het niet, omdat zij potentieel gevaarlijk zijn. Verdelgen hoeft ook weer niet, ‘twee maal daags beestachtig mishandelen is voldoende.’
Verder vermaakt hij zich op zijn eigen afstandelijke manier met iedereen, of dat nou Amerikaanse soldaten zijn, waar hij aan het eind van de oorlog in Parijs mee in aanraking kwam, zijn collega’s in Indonesië, of de werkneemsters in het Mexicaanse dartelhuis.

Drs. P: Heinde en verre, samengesteld door Stijn Aerden. Nijgh & Van Ditmar. € 17,50