Jim de Groot durft te leven


Geplaatst in Theaterreportages/interviews op . Gepubliceerd in: de Volkskrant

Jim de Groot kan niet meer zonder bijgedachten door het plantsoentje van het Amsterdamse Rembrandtplein lopen. Daar schoot Tjakko Kuiper op 26 november 1927 cabaretier Pisuisse en zijn vrouw Jenny Gilliams dood, waarna hij de hand aan zichzelf sloeg. Een uit de hand gelopen liefdesaffaire. De Groot speelt Tjakko Kuiper in de muzikale voorstelling Mensch durf te leven! van de Maastrichtse theatergroep Het Vervolg.
Elke vergelijking gaat mank, maar toch voelde De Groot een soortgelijke opwinding toen hij in New York bij het Dakota-gebouw stond, waar John Lennon is vermoord. Zeven jaar geleden speelde De Groot Lennon in de kamermusical Nilsson van Bill van Dijk.
Een blik op de artistieke cv van Jim de Groot (1972) doet vermoeden dat hij een echte musical-artiest is, want na Nilsson volgden rollen in Hair, Fame, Rent en Rocky over the Rainbow. Het resultaat van dat indrukwekkende rijtje is echter dat hij geen interesse meer heeft in producties die in het buitenland zijn voorgeboetseerd en in Nederland alleen nog maar gecopieerd worden. Hij heeft dan ook de uitnodiging om auditie te doen voor de rol van Master of Ceremonies in Cabaret vriendelijk afgewezen. ‘Vier maanden Carre lijkt me geweldig, maar niet op die manier. Dan sta ik liever een maand voor 200 man in het Derlon Theater in Maastricht met Mensch, durf te leven!’
Alleen als Ivo van Hove, met wie hij samenwerkte in Rent en Carmen, nog eens bij hem aanklopt, is hij weer van de partij. Het explosieve van Van Hove herkent hij ook in Arie de Mol. Vorig jaar zag De Groot het stuk Morgen gaat het beter van Els Inc. De Groot was er compleet van ondersteboven. ‘Alles was fleur en kleur, decors barsten open, veel vuur, veel passie. Na de voorstelling heb ik er tien bier in gemikt. Toen durfde ik pas op regisseur Arie de Mol af te stappen. Ik heb hem werkelijk alle veren in zijn reet gestoken die ik voorhanden had en heb hem duidelijk gemaakt dat ik graag onder zijn leiding muziektheater zou willen maken. Tien maanden later belde hij me op voor een rol in Mensch, durf te leven!’
Gerben Hellinga schreef de tekst die 25 jaar geleden al eens door het Publiektheater werd opgevoerd. Alle groten uit de kleinkunstwereld van het begin van de 20ste eeuw komen we tegen, zoals Louis Davids, Koos Speenhoff, Fien en Nap de la Mar. Jim de Groot, liefhebber van Najib Amhali en Theo Maassen, was aangenaam verrast door de teksten en muziek van het cabaret uit die tijd. Vooral het titellied en Het Wijnglas, over arrogante politici na de Eerste Wereldoorlog, twee nummers van Dirk Witte zijn volgens De Groot briljant. ‘Rake teksten en gecompliceerde akkoordenschema’s die pas na het simplisme van de jaren veertig en vijftig weer in de popmuziek terugkomen.’
Mensch durf te leven! is ook een tijdloos verhaal over de aftakeling van een artiest die botst met een ambitieuze nieuwe lichting. ‘Hellinga heeft heel scherp beschreven hoe Pissuisse van een ster veranderde in een drinkende, sigaren rokende dikke man, maar ik zag te weinig romantiek. Waarom vindt Pisuisse het zo erg dat die jonge Kuiper er met zijn vrouw vandoor gaat? Dat heeft Arie er nu wel ingebracht.’
Ook muzikaal heeft De Groot een extra bijdrage kunnen leveren. De muziek van een van de liedjes van de sociaal-bewogen zanger Dumont, een dubbelrol van De Groot, was onvindbaar. De eerste melodie die De Groot maakte was iets te veel jaren zestig. ‘Toen heb ik het met dezelfde akkoorden iets houteriger gespeeld. Ik heb eigenlijk een stok in mijn kont gestoken, en dan kom je bij de vorige eeuwwisseling uit.
De Groot heeft zijn band Babyface Armstrong in de wacht gezet en lijkt nu de ideale combinatie van acteren en muziek te hebben gevonden. Toch heeft hij nog meer pijlen op zijn boog. Voor het Matangi Kwartet schreef hij de kindervoorstelling Aan de hand van Vivaldi. Daarna volgde hij het strijkkwartet een jaar met de camera. Hij had aanvankelijk een serie van 128 afleveringen in zijn hoofd. Het document wordt binnenkort door de AVRO in vijf delen uitgezonden.
Minstens zo ambitieus is een documentaire over zijn vader Boudewijn de Groot, waar hij vier jaar geleden al mee begonnen is. Net als Pisuisse zingt ook De Groot senior literaire teksten en heeft hij oog voor maatschappelijke ontwikkelingen. ‘Ik heb een aantal documentaires over Boudewijn gezien, maar als de camera loopt zet hij een Boudewijn de Groot-masker op en heeft hij zijn antwoorden al klaar. Het moet een biografische almanak worden, aan de hand van zijn muziek. Ik lijk als zoon natuurlijk niet geheel neutraal, maar hij verdient echt een ode.’

Mensch, durf te leven! door Het Vervolg, t/m 7 mei in het Derlon Theater Maastricht. Première zaterdag 9 april. www.hetvervolg.nl