Jörgen Raymann is bang. Als kind in Paramaribo werd hij Fredeman (bangerik) genoemd. Bang voor het donker, bang voor de clown op zijn verjaardag, bang voor honden, bang voor meisjes, bang voor school…en vooral bang voor zijn moeder, die hem ook nog eens flink bang maakte voor alles wat op zijn pad zou kunnen komen.
Die angst (‘Frede, nee, deze neger is niet dyslectisch.’) uit zijn jeugd is gedeeltelijk verdwenen, maar er is een nieuwe angst als ouder bijgekomen: wat kan mijn twee dochters allemaal overkomen? Hoe hou ik die Marokkaanse loverboys, die Surinaamse box-gangbangers, die Turkse vrouwenhandelaren en die blanke TBS’er op verlof van hun lijf?
Behalve dit particuliere verhaal wordt de angst door Raymann ook breder uitgesmeerd, waarbij hij vooral inhakt op de bange PVV-aanhang, die met hun angst weer de hele samenleving verzieken. Moeiteloos schoof Raymann op de premèreavond in (PVV-bolwerk) Almere een fel en sterk stuk het programma in over het gebrek aan beschaving bij Tweede Kamerlid Lucassen.
Zo te horen was het dus zware kost bij Raymann. Toch niet, want hij weet alles met een stevige glimlach te brengen en zorgt ervoor dat er nooit een deken over de avond komt te liggen. Daarvoor zet hij de doodnuchtere Surinaamse Tante Es en de Antilliaanse levensgenieter Edsel in, typetjes met een 100 procent lachgarantie.
Raymann is een crowd pleaser. Met een simpel gebaar en een oogopslag weet hij een grote zaal helemaal plat te krijgen. Maar vooral daarom is het zo jammer dat hij dit thema niet een extra laag heeft gegeven. De hele avond klinkt in het achterhoofd het lied van Hans Dorrestijn, waarin hij de angst van bezorgde ouders meesterlijk verwoordt: ‘Kinderen horen niet te sterven.’ Raymann heeft de kans laten liggen om die ouder-angst nog wat emotioneler, nog wat dieper te verwoorden.
Wel pakt hij een andere klassieker uit het cabaretrepertoire bij de lurven en geeft het lied een schitterende moderne behandeling. Mens, durf te leven, van Dirk Witte uit 1917, wordt door Raymann prachtig Caribisch ingevuld. Dat swingt en benauwt tegelijk. Raymann op z’n best.

***
Frede door Jörgen Raymann, regie: Maarten van Hinte, Schouwburg Almere 13 november. Tournee. www.mojotheater.nl