Rust met een kartelrandje


Geplaatst in Theaterrecensies op . Gepubliceerd in: de Volkskrant

Jeroen Zijlstra woont het liefst aan de rand van het wad of aan de rand van de stad en geniet het meest van het laatste avondlicht. Hij heeft niets met het veilige midden en de volle zon, want aan de onzekere, bijna anarchistische buitenkant kun je de boel beter verkennen.
In Randgeval, het openingsnummer van zowel de cd (zijn achtste sinds zijn debuut tien jaar geleden) als het gelijknamige theaterconcert Liefde & Dorpsgevoel, legt Jeroen Zijlstra meteen zijn beste kaarten op tafel: mooie persoonlijke tekst, knarsende, maar toch vloeiende melodie en veel ruimte voor zijn swingende pianist Pieter Jan Cramer.
Zijlstra wordt steeds beter. De band rond zanger/trompettist Jeroen Zijlstra heeft van Nederlandse kleinkunst-jazz een interessant genre gemaakt, met eigenlijk maar één deelnemer. De muzikale en tekstuele stemmingswisselingen van melancholie naar romantisch realisme maken Liefde & Dorpsgevoel tot een knap werkstuk. Een enorme domper voor de band is het verliezen van saxofonist Rutger Molenkamp. De muzikant is geveld door MS en kan niet meer op het podium staan. Gelukkig is hij nog wel waardevol als componist en achter het mengpaneel, zowel in de studio als in het theater.
Groot en klein komen bij Zijlstra harmonieus samen. Als voormalige zeevisser blijft de hang naar de ruige, weidse zee prominent, maar aan de wal hunkert hij naar het dorp en de kleinschaligheid. Hij beschrijft meesterlijk het jaren zestig-gevoel van de dorpswinkel en Bazooka-kauwgum: ‘Van Bazooka’s kon je roze bellen blazen. Als het mis ging zat de kauwgum in je haar.’
Op een paar kleine muzikale missers na (de saaie Meeuwenblues en het lompe Knippie Bakkie doen het wel goed in een opgewarmde zaal, maar vallen op de cd door de mand) is Liefde & Dorpsgevoel een waar genot voor het oor. Een van de hoogtepunten is het begrafenislied Stoet (‘Dood hangt in de bomen/Licht brandt in de kerk’), dat enerzijds een droeve dodenmars is, maar door de frivole accordeon aan het begin en aan het slot ook een on-calvinistische ode aan het leven. Het is die rust met een kartelrandje die Zijlstra zo opwindend maakt.

****
Liefde & Dorpsgevoel door Zijlstra, regie: Dick Hauser, De Kleine Komedie Amsterdam 22 november. Tournee.