Putting it Together door PIT Produkties, tekst en muziek: Stephen Sondheim, vertaling: Jeremy Baker, muzikale leiding: Jeroen Sleyfer, regie: Peter de Baan, Goudse Schouwburg 15 februari. puttingittogether.nl

***

Een bosje bloemen voor de dirigent op de premièreavond is gebruikelijk. Na afloop van Putting it Together kregen alle acht (top)muzikanten een ruiker. Daarmee is de kern geraakt van PIT Produkties, een nieuwe naam in musicalland: geen steriele muziekband, geen geamputeerd orkestje, maar muziek live brengen zoals de componist het bedoeld heeft.
Esther Maas, artistiek leider van PIT Produkties, heeft met Putting it Together van Stephen Sondheim een enorme gok genomen. Sondheim geldt als elitair en vrijwel onverkoopbaar. Avant garde musicals van de bovenste plank: een verfijnde mengeling van jazz, klassiek en pop, en intelligente, intellectuele teksten, die opgebouwd zijn als een wiskundige puzzel.
Putting it Together is net als ‘Side by Side by Sondheim’ een compilatie van bestaande nummers uit musicals als The Frogs, Merrily we roll along en Company, die door een slimme rangschikking een nieuw verhaal vertellen. Een ouder, welgesteld echtpaar geeft een cocktailparty voor een jong stel en een happy single. Na een paar drankjes komt de stank van een rottend huwelijk boven en wordt het kapitale appartement een slagveld, waarin iedereen zijn eigen belang nastreeft. Ofschoon sommige nummers er met de haren bijgesleept lijken en de emoties per nummer soms wel erg bruusk omslaan is het een schitterende showcase van het oeuvre van Sondheim.
Deze hogeschoolpoëzie vertalen is een hels karwei, maar Jeremy Baker is cum laude geslaagd. Zonder zich te forceren heeft hij de binnenrijmen behouden en heeft hij de menselijke vertwijfeling en het superieure sarcasme van Sondheim in soepel Nederlands omgezet. There’s always a woman, de catfight tussen de twee dames (uit Anyone can whistle) is van grote klasse: Het zal ’s geen vrouw zijn/De kat in het nauw/De slang aan de boezem/De aap uit de mouw/Het zand in de oester/Geen parel maar prut/Het laagst van het laagst moet een vrouw zijn/Nee, een trut!
Muziek top, vertaling prima, en toch geen 5 sterren. Dat ligt zeker niet aan Paul Groot, de single van het stel die in een aantal nummers Broadway niveau haalt. Ook Esther Maas en Brigitte Heitzer kunnen Sondheim aan, en dat betekent dat je een vocale triatlonatleet moet zijn, waarbij het zwemmen, rennen en fietsen niet achter elkaar maar gelijktijdig moet worden uitgevoerd.
Matthias Quadekker als jonge echtgenoot heeft een fijn geschoolde stem, maar is behoorlijk kleurloos. De echte dissonant is Porgy Franssen. De lagere registers zijn niet aan hem besteed, en hij doet zo verschrikkelijk zijn best om mooi te zingen dat de tekst betekenisloos wordt en je het er benauwd van krijgt. Hij duwt zijn personage volkomen onder het ijs en sleept de hele voorstelling mee. Daarbij is regisseur Peter de Baan er niet in geslaagd om het kwaadaardige en toch komische drama naar voren te halen. Het zijn te veel gewoon liedjes achter elkaar geworden. Het had zo mooi kunnen zijn.