‘Als een toneelstuk niet de moeite waard is om voor te sterven, dan heeft het ook geen zin om het te schrijven.’ Terrence McNally (1939) geeft toe dat hij het nogal melodramatisch formuleert, maar ja, daar is hij ten slotte schrijver voor. De auteur van toneelstukken als Frankie & Johnny en Masterclass (over Maria Callas), en mede-schrijver aan hitmusicals als The Kiss of the Spiderwoman en The Full Monty is een paar dagen in Nederland om de opvoering bij te wonen van de musicalversie van zijn toneelstuk A perfect Ganesh uit 1993 in het Amsterdamse M-Lab.
Ganesh een perfecte God is een werkstuk van de Frank Sanders’ Akademie voor Musicaltheater. Bewerker Allard Blom en componist stuurden de Amerikaanse schrijver een bandje met muziek en het verzoek om het stuk als musical op te voeren. Geen enkel probleem, want McNally ondersteunt vrijwel elk initiatief van jonge schrijvers die experimenteren en de grenzen van het theater opzoeken. ‘Alsjeblieft, sleutel eraan, interpreteer het vrij, want theater is geen verzameling model T-Fords die identiek van de lopende band rollen,’ vertelt hij in een restaurant aan de Noordkant van het IJ. Tijdens zijn verblijf in Amsterdam geeft hij een workshop aan ruim twintig auteurs die betrokken zijn bij het M-Lab, het Laboratorium voor Muziektheater, dat aan het begin van dit seizoen is geopend.
In Ganesh volgen we twee vrouwen van middelbare leeftijd op vakantie in India. In het origineel komen de dames uit New England, waar het gebruikelijk is om je emoties onder controle te houden. Blom heeft daar vrouwen uit Amstelveen van gemaakt. In India botsen ze op hun eigen, tot nu toe verborgen gehouden, verleden. Zij hebben beiden een kind verloren. Het ene kind wurmde zich los uit de armen van zijn moeder en kwam onder een vrachtwagen, de zoon van de tweede is doodgeslagen door homofoben, in de Nederlandse bewerking een groep Marokkanen. De vrouwen laten zich op hun reis leiden door Ganesh, de Hindu-god met olifantenhoofd, die een gewelddadige relatie heeft met zijn vader Shiva.
De dood is een terugkerend thema in het werk van McNally. Zijn eigen dood kwam een paar keer dichtbij. Afgelopen zomer is hij weer geopereerd aan longkanker, terwijl hij na de eerste ronde genezen was verklaard. En er hangt nog steeds een fatwa boven zijn hoofd naar aanleiding van zijn toneelstuk Corpus Christie, waarin Jezus en zijn discipelen homoseksueel zijn. Toen het stuk in 1998 uitkwam in New York sprongen beledigde christenen op tilt, die uit de krant hadden begrepen dat een naakte Jezus en zijn minnaar Judas op het podium zouden verschijnen. Zo open en bloot was het allemaal niet, maar de kruisiging als ‘King of the Queers’ kon de fanatieke religieuzen niet bekoren. De toenmalige burgemeester Giuliani regelde persoonlijk zijn beveiliging, omdat gewelddadige protestacties waren aangekondigd. Toen het stuk in Londen werd opgevoerd, vaardigde een Sharia-hof van gekrenkte Britse moslims een fatwa (doodvonnis) uit, omdat Jezus ten slotte ook in de Islam een vereerde profeet is.
McNally laat zijn leven er niet door in de war gooien, ook al is hij blij dat hij, met Theo van Gogh in het achterhoofd, in Amsterdam niet herkend wordt. In New York beleefde hij een paar jaar terug benauwde momenten toen hij als Grand Marshall tijdens de Gay Parade in een open wagen over Fifth Avenue naar Greenwich Village reed met vele duizenden mensen langs de weg. ‘Van de drie meest indrukwekkende, troostrijke kunstwerken ter wereld heb ik inmiddels Machu Picchu in Peru en de Taj Mahal in India gezien. Ik heb begrepen dat ik de piramiden in Egypte maar beter kan overslaan om mijn arrestatie te voorkomen.

Ganesha, een perfecte God is vanavond nog te zien in het M-Lab in Amsterdam Noord. www.m-lab.nl