Bram Vermeulen is Neerlands Hoop Express. Neerlands Hoop Express is het eerste theaterprogramma met Nederlandstalige popmuziek. Bram Vermeulen is Nederlandstalige popmuziek in het theater.
Zaterdag is Bram Vermeulen op vakantie in Italië in zijn slaap aan een hartaanval overleden. Hij is 57 jaar geworden.
Behalve de grondlegger van de cabarock is Bram Vermeulen de zanger/componist die het aangedurfd heeft om zijn hart volledig uit te storten in een liedtekst. Uit Mijn Droom: ‘Ik ben bang, bang, bang dat ik niet meer wakker word.’ Hij schreef, naar eigen zeggen, als een vrouw. Vermeulen is in zijn werk van de laatste decennia het cynisme, een van de belangrijkste peilers van Neerlands Hoop met Freek de Jonge, volledig voorbij.
Bram Vermeulen komt uit een progressief Haags milieu. Tot ongenoegen van zijn linkse vrienden meldt de student psychologie zich in Amsterdam bij het corps. In 1967 ontmoet hij Freek de Jonge, voor wie de studie Nederlands een alibi is om zo snel mogelijk de weg naar het podium te vinden. Van het geld van hun eerste klussen koopt Bram een tweedehands elektrische Hohner pianet en vanaf dat moment wordt in marathonsessies gerepeteerd voor het eerste Neerlands Hoop-programma, dat in juni 1969 in première gaat. Neerlands Hoop raast als een orkaan door het ingedutte cabaretwereldje. Bram, die zojuist tot beste volleyballer van West Europa is uitgeroepen, stopt abrupt met sport. Hij zal zijn sportdiscipline voortaan aanwenden om de energie van Freek te kanaliseren.
De enige keer dat hij nog een sporthal binnenstapt, is voor een Neerlands Hoop-optreden met het programma Bloed aan de Paal in 1978. Daarmee proberen Bram en Freek de goodwill te verzilveren die ze met explosieve shows als Neerlands Hoop in Panama, Plankenkoorts, Neerlands Hoop Express en Interieur hebben opgebouwd. Zij trachten het Nederlands voetbalelftal te bewegen het WK in het dictatoriale Argentinië te boycotten. Natuurlijk verliezen zij deze strijd tegen de bierkaai, maar niemand kan daarna nog beweren dat sport en politiek niets met elkaar te maken hebben.
De chemie tussen Bram en Freek lijkt uitgewerkt, en dat irriteert met name Freek. Een deel van het publiek en ook journalisten zien Bram als een overbodige blinde darm. Ten onrechte. Vaak heeft hij decor, affiche en programmaboekje al klaar voor het programma is geschreven, en beïnvloedt zo sterk de inhoud.
Bram is al bezig met liedjes voor het programma Icognito als Freek in 1979 de stekker eruit trekt. Veel van dat materiaal zal Bram gebruiken met zijn nieuwe band De Toekomst, met onder meer gitarist Jan de Hont, die ook al naast Bram stond in de ‘onverstaanbaar goede show’ Neerlands Hoop Express. Vermeulen, die de breuk met Freek maar moeilijk verwerken kan, neemt de Nederpop op sleeptouw. Zijn invloed is hoorbaar bij Nederlandstalige bands als Bots, Doe Maar, Drukwerk en The Scene. Ook bemoeit Vermeulen zich muzikaal met de acapella groep Intermezzo en NUHR. Terwijl De Toekomst vooral het springende tienerpubliek bediende, gaat Vermeulen zich in zijn volgende projecten steeds meer richten op zijn generatiegenoten. In Vlaanderen groeit hij uit tot een absolute held. Daar heerst een sterke liedcultuur, waar men niet bang is voor het intieme karakter van de liedjes en daar wordt hij ook niet constant aan zijn Neerlands Hoop verleden herinnerd. Maar ook in Nederland, waar hij optrekt met Boudewijn de Groot en Ernst Jansz, wordt hij beloond met Edisons, de Scheveningen Cabaretprijs. In 1994 krijgt hij de Annie M.G. Prijs voor Een doodgewone jongen, het beste lied van het theaterseizoen.
Naast zijn muziekvoorstellingen is hij te zien in producties van het Werkteater, waar hij zijn levensgezelling Shireen Strooker heeft ontmoet, en ontwikkelt hij zich tot een begenadigd schilder met een uitbundig naieve stijl. Voor de RVU gaat hij de diepte in met televisieprogramma’s over de oorsprong van de mens en reïncarnatie. Dat onderwerp ligt Vermeulen na aan het hart, omdat hij ervan overtuigd is dat hij de reincarnatie is van een Waalse soldaat uit de Grote Oorlog.
De komende maanden zou hij net als het vorig seizoen het sobere Zonder Titel spelen, een selectie uit zijn totale oeuvre. Voor de eerste keer sinds de breuk is Freek de Jonge dit jaar naar een van die voorstellingen gaan kijken. Hij nodigde Bram zelfs uit om mee te doen aan zijn theaterserie De Vergrijzing. Daar had Vermeulen geen behoefte aan.
De tekst op de flyer van Zonder Titel meldt eenvoudig: ‘Een man aan de piano, met zijn gitaar, zijn accordeon, hij zingt zijn repertoire, meer moet dat niet zijn.’ Inderdaad, meer moet dat niet zijn. Wel cru dat het niet wat langer heeft mogen duren.