Het aantal cabaretiers dat op typisch Hollandse wijze met een priemende wijsvinger en een lach het jaar wil uitluiden, groeit jaarlijks. Vooral in de marge. Naast de groten doet Rob Favier het voor de christenen met Zo waarlijk helpe ik God Almachtig (tv-uitzending op Family 7), Steven Brunswijk, de ‘Braboneger’ bedient de Brabanders en de Amerikaanse Boom Chicago voorman Greg Shapiro gaat in A Big Orange Year ook al met de traditie aan de haal.

Freek de Jonge gaat dit keer als jaarsluiter enigszins halfslachtig te werk. Natuurlijk zal hij de actualiteit erbij halen, maar Zondermeer (Compagnietheater Amsterdam t/m 28 december) is toch vooral een combinatie van zijn twee Parade-successen Zonde en Tequila, met liedjes van zijn cd Zonde.

Naam en titel
Ter lering…..
en vermaak
Belangrijkste doelwit
Grofheidsfactor
Grappigste opmerking
Waar nog te zien?
Conclusie/eindcijfer

Sjaak Bral: Vaarwel 2013 (gezien in Oude Luxor, Rotterdam)
Blijf niet in het verleden hangen, heb het leven lief. Word niet te snel bang of boos, want iemand kan jou pas kwetsen als je het zelf toelaat.
Bral brengt zijn vertrouwde portie Harde Haagse Humor, waarbij iedereen van links en rechts, van hoog naar laag, van Rutte tot Poetin het moet ontgelden. Hij is niet te beroerd om oude moppenboekjes leeg te schudden, maar doet dat met een geweldige charme.
Nationale Ombudsman Brenninkmeijer die cabaretiers heeft opgeroepen om hun toon te matigen. Bral: ‘Ik bemoei me niet met jouw ongelezen rapporten, bemoei jij je niet met mijn werk.’
Heel hoog. Hij komt een aantal keren met ‘een Brenninkmeijertje’, opmerkingen waarvan hij vermoedt dat Brenninkmeijer en politiek correct publiek het over de grens van het toelaatbare zal vinden. Zoals ‘René Froger verdient geen lintje. Ja, heel strak om zijn nek aangetrokken.’ Of ‘Natuurlijk moet Volkert van der G worden vrijgelaten. Op de Coolsingel bijvoorbeeld.’
‘Je kunt minister Opstelten alleen verstaan als je een hersenbloedig hebt gehad.’
27 december in Rijswijkse Schouwburg, 28 t/m 31 december in Diligentia Den Haag. Zowel op Radio West als op TV West meerdere keren op 31 december en 1 januari.
Door de wol geverfde, degelijke volksentertainer: 7

Maarten van Rossem: Eindejaarsconference 2013 (gezien in Stadsschouwburg, Utrecht)
De hypes uit het nieuws worden van de juiste feiten en cijfers voorzien en vervolgens gerelativeerd. Ouderen klagen, terwijl geen enkele groep bejaarden er zo goed aan toe is als die in Nederland. Nederland, momenteel het kneusje van Europa, kan veel leren van Duitsland, waar je pas een nieuwe keuken kunt kopen als je ook daadwerkelijk gespaard hebt.
Maarten Van Rossem wil geen cabaretvoorstelling maken. ‘Twee uur lang oeverloos ouwehoeren’ dekt de lading beter, aldus de professor. Terwijl Van Rossem het nieuws uit de kranten doorneemt komen de grappen met inhoud vanzelf.
Henk Krol, ex-lijsttrekker van 50 Plus, die aan talkshowtafels rond tetterde dat de ouderen gepakt worden terwijl hij zelf nog niet eens 3 en 3 bij elkaar op kan tellen.
Van Rossem is beschaafd beledigend, met de ietwat archaïsche kwalificaties die daarbij horen. Henk Krol is een ‘schertsfiguur’, Jan Nagel een ‘mafkees’, en onze nieuwe koning staat erbij als een ‘mislukte padvinder’
Telkens wanneer Van Rossem enorm is afgedwaald in zijn verhaal, zegt hij: ‘Maar waar had ik het nou ook alweer over? O ja, Henk Krol.’
Op 13 en 14 januari nog in de Stadsschouwburg Haarlem. De dvd is te bestellen via maartenonline.nl
Je steekt er altijd wat van op, maar ditmaal wel erg oeverloos: 7

Martijn Koning: Het jaar van Martijn (gezien in De Kleine Komedie, Amsterdam)
Bemoei je niet met iedereen. Maar kijk wel wat iedereen in zijn onhandigheid en domheid uitspookt, want daar zit heel wat humor in die je kan gebruiken om het niveau van je eigen leven op te krikken.
De über-energieke stand up comedian Koning geeft elke grap een extra mimische lading mee. Hij is zijn eigen dolgedraaide doventolk. Zonder diepgaande analyses vliegen de wereldgebeurtenissen even voorbij en zorgen voor een langgerekte lach van anderhalf uur.
Koning heeft geen specifiek slachtoffer. Hij richt zijn pijlen op alle onnozele stuntelaars in zijn universum, van de nichterige Fransen (met baret en chocoladecroissants) die tegen het homohuwelijk zijn tot kinderen die zo stom zijn om hun ouders als vriend op Facebook te accepteren. Ook ontziet hij zichzelf niet.
‘Heb ik al een onnodig kwetsende Marokkanen-grap gemaakt?’, vraagt Koning zich halverwege af, met een sneer naar zijn collega’s. Er volgt veel later wel een Marokkanen-grap, maar die is vooral intelligent. Ofschoon Koning bijtend scherp kan zijn, brengt hij vooral venijnig maatschappelijk absurdisme (‘Stille armoede is fijner, lawaaiige armoede is irritant), die grofheid overbodig maakt.
Vader tegen dochter: ‘Om 11 uur thuis zijn, anders zet ik een foto van mijn lul op Facebook.’
Het wachten is op de dvd
Virtuoze stand up comedian, die taal met beweging mengt: 9

Theo Maassen: Einde oefening (gezien in Diligentia Den Haag)
Nederland heeft behoefte aan saamhorigheid en een sterke leider, en dat uit zich in overgevoeligheid over Zwarte Piet en 35.000 dreigtweets per dag bestemd voor mensen die niet in het nationale keurslijf passen.
‘Er is heel veel gebeurd in 2013, maar wat moet je ermee?’ vraagt Theo Maassen zich af aan het begin van zijn eerste (en ook meteen laatste, volgens hemzelf) oudejaarsconference. Vervolgens heeft hij toch bij vrijwel elke nieuwsgebeurtenis een verzameling grappen klaar: van de gifgasaanval in Syrië en de Chinezen-opmerking van Gordon, tot aan de kroning van Willem-Alexander, met wie Maassen opvallend veel overeenkomsten blijkt te hebben.
Premier Mark Rutte, volgens Maassen een onbeduidende leider zonder visie, die door de NSA alleen maar wordt afgeluisterd voor de lol in de lunchpauze.
Zoals verwacht brengt Maassen de hardste humor van alle oudejaarsconferenciers (‘Ik neem het Hitler kwalijk dat hij het antisemitisme in een kwaad daglicht heeft gesteld’), maar zijn grofheidsfactor is dit keer niet zo hoog dat je ervan schrikt. Maassen brengt gezellige grofheid, die de sfeer op Oudejaarsavond niet zal verpesten.
‘De voorstanders van Zwarte Piet zeggen dat er meer mensen zijn die er plezier van hebben dan die er last van hebben. Dat is ook mijn argument voor groepsverkrachting.’
Theatertournee tot 29 december, tv-uitzending dinsdag 31 december, Nederland 1, 22.30 uur
Veel goede grappen, maar had gevaarlijker gekund: 8-

Pieter Derks – Een Oudejaars (gezien in De Kleine Komedie)
Nederlanders worden blijkbaar heel gelukkig van boos zijn, want volgens onderzoeken behoren we tegelijkertijd tot de gelukkigste én depressiefste landen ter wereld. Hopen dus dat we tweede worden op het aanstaande WK, dan kunnen we ons weer heerlijk kwaad maken.
De grapdichtheid is hoog bij de vliegensvlugge Pieter Derks, en er zitten zeker goede, subtiele grappen tussen, maar toch: het is wel braaf allemaal. In het sterkste deel van zijn eerste oudejaarsconference becommentarieert hij het volslagen debiele ‘Protocol stranding van levende grote walvisachtigen’ dat het ministerie van economische zaken deze zomer heeft geschreven. Je gelooft de onzin niet, maar het is gewoon waar!
Doelwit: De selectief verontwaardigde Nederlanders. Wel meer dan twee miljoen likes om Zwarte Piet te behouden en maar 12.000 om de Angolese tiener Mauro te laten blijven. ‘De ene vreemdeling is de andere niet. Hoe fictiever, hoe liever.’
Laag. Pieter Derks, strak in het pak, kleurt wel heel keurig binnen de lijntjes van de klassieke oudejaarsconference: alle gebeurtenissen doornemen, taalgrapjes, mensen op hun nummer zetten, maar niemand afbranden. Beschaving met een beetje prikkeldraad. Zijn pianoliedje over het politieke duo Ivo (Opstelten) en Fred (Teeven) is te ouderwets.
‘We hebben voor 4,5 miljard aan straaljagers gekocht. Hoeveel straaljagers is onzeker. Net zoals je voor 5 euro friet koopt.’
30 en 31 december in De Kleine Komedie, Amsterdam. HumorTV op 30 december 21.00 uur
Gevat, maar hij mag wel wat raker tegen de schenen schoppen. 7+