De schaamte voorbij in Apen


Geplaatst in Theaterrecensies op . Gepubliceerd in: de Volkskrant

Het hoogste doel van de bioloog (Rik Hoogendoorn) is om samen met zijn lievelingsgorilla voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te staan met het verzoek om de mensapen volledige mensenrechten te gunnen. Hij is druk in de weer om zijn aap-protégé gebarentaal te leren, waardoor het beest zelf de apenbelangen kan behartigen. Nienke, een actrice die in de Amsterdamse theaterwereld niet al te subtiel terzijde is geschoven (Helmert Woudenberg), heeft als assistent van haar man in het Afrikaanse oerwoud een minder wetenschappelijke relatie met de gorilla’s opgebouwd. Zij ziet het stoere beest vooral als een wezen dat haar seksuele lusten kan bevredigen. Haar echtgenoot lijkt op dat terrein nog maar weinig interesse te tonen.
Sinds het fatale geflirt van de Blijdorp-bezoekster met Bokito is er een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan het evolutieverhaal van Darwin. Helmert Woudenberg en Rik Hoogendoorn gaan nog een paar stappen verder in het intrigerende relatiedrama Apen, waarbij beide heren zowel hun menselijke als dierlijke kant etaleren. Het is een mooi en geestig beeld van de warmte en agressie die in beide soorten te vinden is. Onvergetelijk is de achtervolgingsscène met de hitsige aap Hoogendoorn en actrice Woudenberg, die ‘even niet wil.’ Woudenberg als onzindelijke, kirrende gorilla in een eensgezinswoning in Almere is ook niet mis.
Het gegoochel met theaternamen geeft het stuk een wat inteelterig Amsterdams karakter. Maar verder louter genot. De improviserende en open spelmethode van het Werkteater is nog steeds bij Woudenberg zichtbaar, en het is nog immer fris. Ook Hoogendoorn is iemand die de schaamte voorbij is en alles van de bodem weet te schrapen.

Apen, tekst en spel Helmert Woudenberg en Rik Hoogendoorn, Toneelschuur Haarlem 16 oktober. Tournee tot eind december. www.grunfeld.nl