Zeven jaar geen nieuw Teeuwen-programma in Nederland. Dat maakt hongerig.
De première van Hard en Zielig van Hans Teeuwen in 1994 geldt als een van de meest magische momenten uit de moderne cabaretgeschiedenis. Teeuwen zette in zijn debuutsolo de sluizen van wansmaak, perversiteiten en banaliteiten wijd open. Hij keek in de beerput van zijn eigen ziel en het publiek zag zichzelf weerspiegeld in de glimmende drek op de bodem. Een buitencategorie cabaretier was geboren.
In de volgende programma’s ging Teeuwen verder op die weg van vrolijke somberheid. Steeds een tandje erbij, tot het niet meer sneller en grover kon. Na een paar ronden leek alles gezegd, en na het enigszins overbodige Industry of Love bleef er maar een logische stap over: stoppen.
Daarna volgde een periode van frustratie na de moord op zijn vriend Theo van Gogh, een jazz-uitstapje dat de muziekgeschiedenisboekjes niet zal halen, een interessante, maar niet doorgezette poging om in Engeland een voet tussen de deur te krijgen en wat internetprobeersels. De magie van zijn theaterprogramma’s leefde ondertussen voort op dvd en Youtube en via de Teeuwen-imitaties op feestjes.
Het Teeuwenloze tijdperk maakte niet alleen hongerig, maar ook behoorlijk hijgerig. De aankondiging van de grote zalentoernee deed iedere oude fan en nieuwsgierige nieuwkomer naar de kassa snellen. Alles is inmiddels uitverkocht. Een krant had er € 300,– voor over om op de zwarte markt een kaartje te kopen een dag voor de perspremière. Kijken of Teeuwen het nog kan. Nou zeker, hij kan het nog steeds. Zijn mimiek is nog immer van rubber, gebleven zijn de dwaze kettingreacties van de hersens, de maffe dansjes en een grappig-smerige carnavalskraker.
Maar toch… Als je achter de titel Spliksplinter automatisch ‘nieuw’ denkt, dan zit je fout. In tegenstelling tot Herman Finkers die na zeven jaar afwezigheid met Na de pauze een paar meter dieper ging, is Spliksplinter meer van hetzelfde. De show sluit naadloos aan bij de eerste serie, en overlapt het eerste deel van zijn carrière gedeeltelijk. Als je het doodschoppen van paarden al eens hebt gehad, is het in de fik steken van koeien niet echt een nieuwe rilling over de rug waard.
Die status quo is misschien goed nieuws voor het nieuwe publiek dat de held nu ook wel eens in levende lijve wil zien in de stijl en de toon waarmee hij bekend is geworden. Teeuwen is zijn touch niet kwijt. Hij beukt nog steeds met veel humor als een olifant door het kastje met het breekbare servies. En zo ziet zijn publiek hem het liefst.
In Hard en Zielig laat Teeuwen een jongen die net naar Schindlers List is geweest zeggen: ‘De mensen praten altijd wel over die joden en zo…, nou die Duitsers, dat waren ook geen lieverdjes hoor.’ In wezen zijn vrijwel alle grappen die Teeuwen in Spliksplinter maakt variaties op de Schindlers List grap. Een lieve inleiding van een verhaal eindigt altijd met een dolkstoot, het zoete wordt altijd overgoten met een scheut bitter.
Maar die stilstand is ook wel teleurstellend, omdat de zeven turbulente achterliggende jaren, met uitzondering van een lief-vlijmscherp liedje over de Isla-la-la-lam op Vader Abraham-melodie na, geen nieuwe ontwikkeling heeft gebracht. De tijd heeft stilgestaan. Dat is even geruststellend als onbevredigend.

***
Spliksplinter door Hans Teeuwen, Koninklijk Theater Carré Amsterdam, 5 april. Toernee (Nederland en België) tot eind september.