Vrij door Manoushka Zeegelaar Breeveld, Zaantheater Zaandam 6 oktober. Tournee. www.manoushka.nl

De band speelt dromerige Caribische jazz. Door de nachtclubnevelen sluipt een vrouw langs de vier muzikanten. Een beetje snuffelen, een beetje aftasten, kijken of er ergens wat te halen valt, totdat zij haar plekje heeft gevonden en wegglijdt in een psalm: ‘De Heer is mijn herder. Er ontbreekt mij niets.’
We zijn in de Surinaamse kerk van de grootvader van Manoushka Zeegelaar Breeveld, waar zij het kerkkoor versterkte. Niet geheel zuiver, zoals hij laat horen, en ook het ritme (zij neemt even de stokjes van de drummer over) laat wat te wensen over. Maar het klinkt gepassioneerd. Ze doet het dan ook voor opa, een van de vormende mannen in haar leven.
Het is knokken tegen al die mannen: opa, vader, minnaars, echte geliefde. Zeker in het begin, want het meisje doet het liefst ‘mannendingen’ en daar is de wereld, ‘en al helemaal Suriname’ niet klaar voor. Zij kijkt tegen haar vader op, wil hem eigenlijk zijn, maar om haar vrijheidsdrang te bevredigen moet ze weg. Ze vertrekt naar Holland, naar een nieuwe man.
Dat is het moment waarop de voorstelling Vrij alle andere autobiografische kleinkunstvoorstellingen ontstijgt en in de eredivisie tercht komt. De nieuwe mannen in haar leven zijn niet allemaal meer van vlees en bloed, maar dwingen haar wel tot duidelijke stellingname. Zij is niet bang voor grote mannen. Zij neemt ze.
De man Holland is koud, maar kan ook warm zijn, hij is vertrouwd, maar hij vertrouwt haar niet, hij houdt van haar, maar hij weet het niet. Theater, de volgende man, is nog dwingender, bijna een dictator.
Manoushka is een uitstekende vertelster. Deze zomer pakte zij met Vrij haar publiek in bij de opening van het Black Magic Woman Festival in Suriname, en ook in Nederland klikt het direct met haar Surinaamse publiek. Maar ook als je de Surinaamse teksten van een aantal liedjes niet letterlijk verstaat, komt Manoushka Zeegelaar Breeveld kraakhelder over. Fascinatie van het eerste dromerige akkoord tot het uitbundige No Spang, de Surinaamse pendant van ‘Don’t worry, be happy.’ Het is tevens de uitsmijter van de gelijknamige cd die onlangs is verschenen.
Een zangeres met een warme korrelige stem. Oersterk en erotisch, geweldig ondersteund door de band onder leiding van bassist/componist Eric Calmes. Hij voelt zich net zo thuis bij salsa en andere Caribische ritmes als bij jazz of de mezzosopraan Tania Kross. De composities gaan van heel intiem (alleen begeleiding met de zessnarige bas) tot explosieve Latin rock. De band legt een zwoel muzikaal tapijt, waarop Manoushka haar verhaal en dans kwijt kan. Het is een verhaal dat nog niet eerder op deze manier in het theater is verteld. Een verhaal dat het verdient om massaal beluisterd te worden.