Recensenten, die sterren mogen uitdelen, leken het spijtig te vinden dat ze er maar vijf tot hun beschikking hebben. De superlatieven vlogen in het rond in de stukjes over Hete Vrede van Claudia de Breij. Het programma bleek deze week goed voor de Poelifinario, de belangrijkste prijs van de Vereniging van Schouwburgen en Concertgebouwdirecties, voor ‘het meest indrukwekkende cabaretprogramma van 2010.’ Eigenlijk waren de andere genomineerden, waaronder Jeroen van Merwijk en Marc Marie Huijbregts, bij voorbaat kansloos, maar toch was zij voor de bekendmaking ‘zo gespannen, dat je een ei in mijn reet kon gaarkoken.’
Een onvolledig carrièrelijstje is al voldoende om aan te geven dat Claudia de Breij (Utrecht, 1975) een vrouw is met een bovengemiddelde hoeveelheid energie en een enorme dadendrang. Het moederschap (waarover zij vorig jaar het komisch relativerende, en uitstekend verkochte boek Krijg nou tieten! schreef) heeft haar ambities allerminst getemperd. Na een afgebroken studie Algemene Letteren in Utrecht, die ze vooral had beschouwd als een dekmantel om cabaretier te zijn, noteren we vanaf 1997 klussen als verslaggever, presentator, columnist en DJ in dienst van Stadsomroep Utrecht, Radio M, Radio West, RVU, BNN, NPS, het Algemeen Dagblad, en vanaf 2003 de VARA, waar ze haar ware zielsverwanten heeft gevonden.
Maar waar ze op radio en televisie nog wel eens hijgerig in de hoogste versnelling kan overkomen, weet zij in het theater exact het juiste tempo en de juiste sfeerbalans te vinden. Daar kan zij op rustige wijze, op een bed van smaakvolle muziek, een harde, maatschappelijk relevante boodschap uitdragen. Dan staat ze in de traditie van Herman van Veen en Frans Halsema.
Na een paar minder geslaagde aanlooppogingen op cabaretfestivals begint het vanaf 2003 te lopen. Ze groeit met elk programma, waaronder De Wilde Frisheid, Claudia Zuigt en het bekroonde hoogtepunt Hete Vrede. Daarin kijkt ze als 85-jarige terug met haar kleinzoon naar het begin van de 21ste eeuw en herinnert zij zich de koude, liefdeloze wind die door het land vol NSB’ers waaide. En het is niet zo duidelijk of zij als dertiger wel ‘goed’ was in die periode van hete vrede. Ze zag Pim Fortuyn bloedend op straat liggen en zag de klimaatcrisis op zich afkomen, maar erg veel meer dan wat lafhartig verzet heeft zij toch niet gepleegd.
Hete Vrede is een programma dat dikke boeken over mentaliteitsgeschiedenis overbodig maakt. Inderdaad, het beste van het afgelopen seizoen.