Speelse minnestreelse werd rebelse meid


Geplaatst in Theaterreportages/interviews op . Gepubliceerd in: de Volkskrant

Cobi Schreijer, feministisch-socialiste in hart en nieren is op 83-jarige leeftijd overleden. Zij woonde reeds geruime tijd in het Rosa Spierhuis in Laren, het bejaardentehuis voor kunstenaars. Ter gelegenheid van haar 80ste verjaardag verscheen de biografie Door de zee van de tijd. In 1998 verscheen haar laatste cd Klein Ritueel, geproduceerd door Boudewijn de Groot.
Als onderdeel van een grote Frans Hals tentoonstelling opent Cobi Schreijer, die haar zangcarrière begon bij de Novelty Singers, in 1962 in het Haarlemse Waag-gebouw een zeventiende eeuwse muziek-taveerne. Ook na de tentoonstelling blijft het theatertje geopend. Cobi Schreijer bouwt er een unieke volksmuziektraditie op met artiesten als Jaap van de Merwe en Dick Poons. Boudewijn de Groot maakt op het Waag-podium zijn debuut. Ook buitenlandse grootheden als Pete Seeger, Joan Baez en Paul Simon treden tegen symbolische betaling op.
De overgang van ‘speelse minnestreelse’ naar ‘rebelse meid’ is voor Schreijer een logische. Als zij over de middeleeuwse Heer Halewijn zingt, dan is dat vooral een lied over een zelfbewuste vrouw, die de vrouwenverkrachter Halewijn weet te vermoorden, nadat zij eerst toegevend ‘heur haar ontbond.’ Ze heeft dan twee scheidingen achter de rug en heeft haar kinderen grotendeels alleen opgevoed, naast haar buitenlandse tournees en het werk voor het Waagtheater, radio en tv.
In 1982 zet Cobi Schreijer het gedicht ‘Er is een land’ van Joke Smit, het credo van de feministen, op de plaat. Samen met Jaap van de Merwe, die enkele politiek correcte buitenlandse liederen voor haar vertaalt, vormt Cobi Schreijer een gewild koppel dat tegen een bescheiden vergoeding menig PvdA-avondje muzikaal en ideologisch verantwoord opvrolijkt. In 1975, het Jaar van de Vrouw, maakt zij een tournee met Robert Long.
De vrouwenstrijd wordt gedragen door felle amazones van tussen twintig en dertig jaar. Toch houdt Schreijer zich staande in dat gezelschap en weet de cultuur- en generatiekloof te overbruggen. Voor de zingende, emanciperende dames stelt zij in 1977 het vrouwenliedboek Sansevieria samen, terwijl in 1980 het kloeke ‘Sara, je rok zakt af’ verschijnt. In het voorwoord van ‘Sara’ neemt zij het de paus nog steeds kwalijk dat hij in 318 de vrouwen verbood te zingen bij de kerkmis.
Op VARAGRAM, het huislabel van de VARA komt een serie platen van Schreijer uit. Ze worden van een begeleidend woordje voorzien door Hedy d’Ancona. De PvdA-politica bekent dat haar spreekbeurten en inleidingen over de achterstelling en onderdrukking van vrouwen, nooit het effekt zullen hebben dat een goed protestlied heeft.