‘Geen wonder dat die gozer een hartaanval krijgt.’
De mannen van NUHR (voorheen Niet Uit Het Raam) hebben vanaf 1987, toen ze opdoken op cabaretfestival Cameretten, ongeveer twintig theaterprogramma’s gemaakt, waaronder een aantal met het vriendengezelschap De Ploeg. Daarnaast verschijnen ze met enige regelmaat in speelfilms, sportprogramma’s, satirische of pseudo-wetenschappelijke programma’s op televisie, en treden ze op als schrijvende of pratende columnist. Niet echt raar, zo redeneerden nogal wat mensen, dat het hart van Peter Heerschop begint te haperen. Maar dat hele hartaanvalverhaal waar een aantal kranten en shownieuwsprogramma’s zo hijgerig gewag van maakten had geen ene fluit met werkdruk te maken. Een virus, een griep op de hartspier heeft een lichte beschadiging veroorzaakt en dat leek op de symptomen van een hartaanval. Toen Heerschop na een geruststellend onderzoek alweer door de gangen van het ziekenhuis huppelde, deed de tamtam zijn werk. De televisieregistratie van het programma Natuurlijke Selectie moest worden afgebeld en via het gebabbel op eindejaarsborrels kwam het grote nieuws al snel bij RTL-Boulevard terecht. Viggo Waas: ‘En daar wordt al vermeld dat de teen van een bekende Nederlander bloedt.’
Een paar dagen later werd de tournee van Natuurlijke Selectie alweer opgepikt. De beeldregistratie in Zaandam is al geregeld en vanavond staat de groep in Carré met de laatste voorstelling uit de serie. Genodigden die het programma al gezien hebben worden in de bovenste ring geplaatst, want ook al is Carré beslist geen onpersoonlijke bak, het verse publiek moet de intimiteit ervaren van De Kleine Komedie, de thuisbasis van NUHR.
In de artiestenfoyer van de Leidse Schouwburg hangt het kwartet op luie stoelen rond een grote lage tafel: Peter Heerschop, Viggo Waas, Joep van Deudekom en Eddie B. Wahr. De laatste heeft het constant over ‘zij en ik’, omdat hij ‘er pas tien jaar bij hoort.’ Twintig jaar geleden bestond de groep uit vier man, die elkaar kenden van de Akademie voor Lichamelijke Opvoeding. Al snel hield gitarist Pim van Asten, die een beetje verloren in een hoekje stond, het voor gezien. Joep van Deudekom nam de afdeling muziek voor zijn rekening. Tien jaar later werd drummer/zanger Eddie B. Wahr erbij gevraagd, omdat de groep toch wel wat ritmisch vuur kon gebruiken. De Orkater-achtergrond van de nieuweling zorgde ook voor nieuwe vormimpulsen. Hij is de stilste van de vier, maar bij lastige artistieke dilemma’s geeft zijn mening vaak de doorslag. Joep: ‘Hij is ons geweten en vertegenwoordigt de smaak. Van hem kunnen we het ook hebben als hij iets afkeurt.’
Peter: ‘We hebben geen kleine ego’s, dus dat kan behoorlijk botsen. Maar we weten dat we met z’n vieren beter zijn dan als vier solisten.’
Viggo: ‘We zijn echte teamplayers. Dat wil trouwens niet zeggen dat alles in een team ook lukt. Najib wordt wakker, de televisieserie met Najib Amhali, waar Peter en ik aan meedoen, zag er op papier veelbelovend uit, maar een goede opstelling betekent nog geen goede wedstrijd. Het schoot alle kanten uit en de noodzaak ontbrak. Bij humor is ‘net niet’ gewoon slecht.’
De groep specialiseerde zich vanaf het begin in machtspelletjes met wisselende, opportunistische coalities. In de visie van NUHR is de mens egocentrisch en gluiperig. Dat pessimisme lijkt met de jaren alleen maar sterker te zijn geworden. In beklemmende en ook geestige programma’s als Het Verdrag, Afgeragd en Over the top werden grote thema’s als de oorlog in Joegoslavië en Irak, opkomend neofascisme en seksueel misbruik naar kleine schaal teruggebracht. Het bracht de groep naar de top van het Nederlandse cabaret. Natuurlijke Selectie gaat over de klimaatveranderingen en de kinderachtige manier waarop politici elkaar over dit onderwerp te lijf gaan met informatie die ze van een pak hagelslag en droppapiertje hebben gehaald.
In deze krant viel te lezen dat het programma veel weg heeft van een pamflet. Met De Ploeg hebben ze zich ook al eens op Die Dreigroschenoper geworpen. Voelt NUHR zich misschien de erfgenaam van Brecht? Peter verzucht dat hij nog nooit om Brecht heeft moeten lachen en dat hij toch meestal erg snel door de krant bladert. Zo maatschappijkritisch is hij niet. Ook Joep heeft weinig op met die associatie: ‘We hebben heel wat lucht in De Driestuiversopera moeten blazen om het nog enigszins te pruimen te maken.’ Alleen Viggo kan er enigszins in mee gaan. ‘Er is al genoeg licht cabaret, en er is helemaal niets mis met politieke correctheid. Een cabaretier moet niet relativeren, maar juist uitvergroten en zichzelf positioneren. Soms zijn we zo zorgvuldig aan het afwegen, dat regisseur Koos Terpstra eens heeft gezegd dat wij meer The Eagles dan The Stones zijn. Die opmerking kwam hard aan.’
De cabaretier moet dus een frontsoldaat zijn?
Waas: ‘Oh nee, dat ook niet. De cabaretier is meer een lijkenraper met gevoel voor humor.’

Natuurlijke Selectie door NUHR, vanavond in Carré, Amsterdam.